PAK Genel Başkanı Mustafa Özçelik:
21 Şubat, UNESCO tarafından ‘’Uluslar Arası Ana Dil Günü" olarak kabul edilmektedir.
Türkiye Devleti’nce 99 yıldır uygulanan planlı asimilasyon, inkar, hakaret, ceza, yasak ve çok boyutlu baskı ve engellemeler sonucunda, 25 milyonu aşkın Kürt nüfusunun yarısı Kürtçe(Kurmanci, Kirmancki/Zazaki) konuşamamakta, konuşabilenlerin de çok az bir kısmı Kürtçe okuma ve yazma bilmektedirler.
Avrupa Birliği ile ilişkiler kapsamında, Türkiye Devleti tarafından son yıllarda uygulamaya konulan ve Kürt diline olumlu katkıları olan, TRT-KURDİ televizyonu, 5 Üniversitedeki Kürt Dili ve Kültürü Bölümleri ile İlköğretimin 5,6,7,8. Sınıflarında Kürtçe Seçmeli Ders hakkı, ne yazık ki, hala da yasal ve anayasal güvence ve garantilerden yoksundur. Bu üç adım da sadece birer genelge ile başlatılmışlardır.
Böylesi bir tablo içinde ’’Uluslar Arası Ana Dil Günü’’ daha bir anlam ve önem kazanmaktadır.
Kürt dili, Kürt milletinin varlığını bugüne kadar yürütmesinde en temel iskelet olarak, millet olmanın esasını oluşturmuştur.
Dünya milletlerinin tecrübelerinin de ispatladığı gibi, bir milletin dili, en verimli, en sağlıklı ve en üretken zeminini kendi ülke toprakları üzerinde bir yaşam dili olarak yaşatılarak ve o milletin kendi ülkesinde kendisini yönetmesiyle yakalayabilmekte, sağlayabilmektedir. Bu anlamda Kürt dili de Kürt milletinin kendi ülke toprakları üzerinde bir yaşam dili haline getirilmesi ve Kürt milletinin bir siyasi statü ile kendisini yönetmesiyle en sağlıklı, verimli ve üretken zeminini yakalayabilir.
Ama Kürt milleti kendi ülkesinde siyasi, milli, coğrafik bir statüyle kendisini yönetme hakkını elde edinceye kadar ; bugünden , ana dille eğitim hakkının yaşam bulması için ve Kürt dilinin maruz kalmış olduğu asimilasyon ve haksızlıklara karşı yapmamız gereken, yapabileceğimiz çok şey vardır.
Bu gerçekliği dikkate alarak, gelin 21 Şubat 2022'yi Kürt Dili için bir milada dönüştürelim, Kürt dili için yeni bir sayfa açalım diyorum.
Kürt siyasetçileri, aydınları, yazarları, sanatçıları, tüm din, mezhep, meslek ve iş alanlarından Kürtler, tüm Kürt aileler olarak; Kürt dilini sahiplenmeyi, Kürtçe konuşmayı, Kürtçe öğrenmeyi, Kürtçe öğretmeyi, amasız, fakatsız en başat görev ve sorumluluğumuz olarak kabullenip, uygulamak ve gerekli adımları atmak için, tüm imkanları seferber edelim.
Tüm Kürt, Kürdistan partileri, örgütleri, kurumları Kürtçeyi bilmeyen Kürt üyeleri için mutlaka özel kurslar açmalı ya da üyelerini bu tür kurslara yönlendirerek, Kürtçeyi öğrenmelerini sağlamalıdırlar.
Kürdistan'da ve Kürtlerin yoğun olarak yaşadıkları Türkiye'nin tüm metropol şehirlerinde, belediyelerin, sivil toplum kuruluşları, mesleki örgütler, vakıflar ve işinsanlarının, Kürtçe dil kursları açmaları, ücretsiz Kürtçe öğrenme kitapları sağlamaları; Kürtçe yazılan kitapların yaygın bir şekilde okunması, Kürtçe tiyatro, film vb. etkinliklerin daha geniş kesimlerce izlenmesi, Kürtçe müzik ve sanatsal ürünlerin daha yaygın bir şekilde topluma ulaşması için destek sunmaları; çocuklara kreş açarak Kürtçe öğrenmelerini sağlamaları amacıyla geniş kapsamlı bir çalışma başlatalım.
Yaşamın her alanında, Kürtçe bilenlerle kesinlikle başka bir dil ile konuşmayalım.
Kürdistan’daki Havaalanlarında ve Kürdistan’a sefer yapan uçaklarda Kürtçe anonsun da eklenmesi için güçlü bir kampanya başlatalım.
Kürdistan’daki tüm otel, restaurant ve kafeteryalarda Kürtçe tabelaların da asılması ve Kürtçe/Türkçe menünün de oluşturulması için geniş bir kampanya başlatalım.
Kürt, Kürdistan partileri, örgütleri, kurumları ve Kürdistan'daki STK'lar, mesleki örgütler, basın-yayın kuruluşları, televizyon ve radyolar olarak, tüm açıklamalarımızı, program ve yayınlarımızı Kürtçe’nin her iki lehçesiyle(Kurmanci ve Kirmancki/Zazakî) de yapmayı bir prensip kararına dönüştürelim. Elbette ki Kürtlerin yarısının Kürtçe bilmedikleri ve birlikte yaşadığımız Kürtler dışındaki diğer halkların varlığı da dikkate alındığında, Kürtçe’nin yanında Türkçe’nin de kullanılmasının bir gerçeklik olduğu da ortadadır.
Devletin her Kürt aileye Kürtçe öğrenme kitaplarını ücretsiz bir şekilde dağıtması için çok boyutlu bir kampanya ve çalışma başlatalım.
Tüm Kürt milletvekilleriyle görüşüp, TBMM'de Kürtçe’nin "X Dil, Bilinmeyen Dil" olarak kayda geçmemesi, Kürtçe konuşmalar esnasında mikrofonların kapatılmaması ve Kürtçe üzerindeki tüm yasal engel ve yasakların kaldırılması için önerge vermelerini, etkin bir çalışma başlatmalarını sağlamak için gerekli girişimlerde bulunalım.
Türkiye ve Kürdistan’da Kürtçe Seçmeli Ders için daha aktif bir çalışma yürütelim. Kürtçe seçmeli derslerin ana okulundan başlayarak üniversite bitimine kadar uygulanması için yoğun bir kampanya başlatalım.
Diaspora’da Kürtçe ders hakkı olan ülkelerde, Kürt ailelerinin çocuklarını Kürtçe derse kaydetmeleri için kapsamlı bir çalışma yürütelim.
Ana dille eğitim uluslar arası hukukta ve Türkiye’nin imzalamış olduğu tüm uluslar arası sözleşme ve beyannamelerde kabul edilmiş en temel, meşru, evrensel bir haktır. Kürtçe ana dille eğitim hakkının tanınması, Kürtçenin resmi dil olması için ve bunların yasal, anayasal güvencelere kavuşturulması için tüm Kürtler olarak seferber olalım; bu amaçla, yürüteceğimiz en geniş kapsamlı çalışmalarla birlikte, Türkiye Devleti nezdinde ve uluslararası ölçekte tüm yasal, hukuksal imkanları kullanmak üzere Kürdistan'daki Baroların özel bir Komisyon kurarak, etkili bir çalışma başlatmaları için gerekli girişimlerde bulunalım.
Türkiye Devleti’nin resmi Olarak ‘’Kürt Dil Kurumu’nu’’ oluşturması için çok boyutlu bir çalışma başlatalım.
Kuzey Kürdistan ve Türkiye'de Kürt dili ile ilgili faaliyette bulunan tüm kurumların, derneklerin, insiyatiflerin, vakıfların, dergi ve yayınların, Kürt Yayın Evleri’nin, siyasî parti ve örgütlerin Kürt Dili Komisyonlarının, dilbilimcilerin, yazar ve sanatçıların, sosyolog, ekonomist, eğitimcilerin , Baro ve diğer Mesleki Örgütlerin Kürt Dili Komisyonlarının, tek bir KÜRT DİLİ MECLİSİ'nde toplanmaları için gerekli adımları atalım. KÜRT DİLİ MECLİSİ'nin yasal bir kurum olarak da kuruluşu için başvuru yapalım.
Kuzey ve Güney Kürdistan’daki halkımızın birbirlerini daha iyi anlayabilmeleri ve parçaların birbirlerinden daha çok haberdar olmaları için, Kürdistan Bölgesi Eğitim Bakanlığı’nın ilkokuldan başlayarak öğrencilere bir ders olarak, Latin harfleriyle Kürtçeyi öğretmeyi müfredatına alması için çalışmalar başlatılabilinir.
Kürt dili yüzyıllardır büyük haksızlıklara , mağduriyet ve zararlara uğradı. Bu mağduriyet ve zararların telafisi için güçlü bir devlet desteği çok önemlidir. Bu konuda Güney Kürdistan’daki Federe Yönetim büyük, tarihsel bir rol oynayabilir. KÜRT DİLİ MECLİSİ'nin bileşenleri, Güney Kürdistan'daki Kürdistan Bölge Parlamentosu, Başkanlığı, Hükümeti, Eğitim Bakanlığı ve Yüksek Öğrenim Bakanlığı ile görüşerek KÜRT DİLİ BAKANLIĞI kurulmasını ve dört parça ile dünyada Kürt dili(tüm lehçeleriyle) ile ilgili araştırma, arşiv, geliştirme, gramer, çalışmalarının sistematize edilmesi, finansmanı vb. ile ilgili tüm çalışmaların bu bakanlık tarafından koordine edilmesini önerebilir.
Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği’nin Kürt dilini sahiplenmesi, koruması ve Kürt dili üzerinde tüm yasak ve engellerin ortadan kaldırılması, bu konudaki projelere finansal, diplomatik, desteklerin sunulması amacıyla sonuç alıcı bir tutum almalarının sağlanması için, öncelikle diasporadaki Kürt potansiyelinin öncülüğünde çok kapsamlı bir çalışma başlatalım.
Bütün bu görüş ve önerileri değerlendirmek ve bu çalışmaları organize etmek amacıyla, vakit kaybetmeden yukarıda dile getirmiş olduğumuz KÜRT DİLİ MECLİSİ’ni oluşturup , bir yol haritası ve çalışma programı belirleyerek, hemen adım atalım diyoruz.
Kürt dili ile ilgili bu hak ve özgürlüklerin kazanılmasında, bu adımların atılmasında en temel güvence ve aktör halkımızın kitlesel gücü ve iç ittifakıdır. Açıktır ki, başarı sağlamamız ve bu yolda mesafe kattetmemiz için, yasal, demokratik mücadele araç ve yöntemlerini sivil ittiatsizlik anlayış ve eylemleriyle bütünlüklü yürütmemiz gerekmektedir.
21.02.2022
Mustafa Özçelik
PAK Genel Başkanı