Güney Kürdistan da yapılan bağımsızlık referandumuna %72 katılım oldu. Katılanların %93.7’si evet oyu kullandı. Sonrasında ise halkın bu iradesine karşı İran destekli Türkiye onaylı güçler ve Irak merkezi hükümeti saldırıya geçti. İhanet güçlerinin yardımı ile Kerkük yönetimi alaşağı edildi ve tartışmalı bölgeler Bağdat yönetimi tarafından denetim altına alınmaya çalışıldı.
Daha sonra, farklı kesimlerden referandumun iptal edilmesi için çağrılar yapılmaya başlandı. Bu çağrıların mantığını anlamak zor. Bir referandum nasıl iptal edilebilir? Bunun Dünyada örnekleri var mıdır? Bu referandumun çıkardığı sonucu iptal etme yetkisi kimdedir? Örneğin, Irak hükümetinin böyle bir yetkisi var mıdır? Irak mahkemeleri bu yetkiye sahip midir?
Referandumdaki irade Güney Kürdistan halkınındır. O halde, irade sahibi halkın önüne yeni bir sandık konur, ancak o halk önüne konulan seçeneklere göre yeni bir karar verebilir.
Bunun dışında, ancak zor kullanılarak bu iradenin hayata geçmesi engellenebilir. Bugün yapılan budur.
Kürt halkının iradesinin hayata geçmesi, bölge güçleri tarafından engellendi. Güçleri yettikçe de engelleyecekler. Başta bölgenin ayakta kalan güçleri İran ve Türkiye, kendi Kürtlerini baskı altıda tutmakla kalmayıp, Güney ve Batı Kürtlerini de baskılamaya çalışmaktadırlar. Bölgede var olan uluslararası güçler de buna göz yumuyorlar.
Referandumdan çıkan sonucun yaşama geçirilmesi zaman ve konjonktürel durumun uygunluğu ile ilgilidir. Bu nedenle Kürt halkı, güney Kürdistan siyasetçilerine görev vermiştir. Güney Kürdistan partileri ortaya çıkan bu iradeye uygun iklimi oluşturmakla görevlendirilmişlerdir. Bunun için yaşadıklarından ders çıkarmalıdırlar. Örneğin, sömürgecilerin birinden yardım alarak başka bir sömürgeci ile mücadele etmenin başarı şansının olmadığı, geçen yüzyıldan beri denenmiş bir yöntemdir ve bu yöntem ne yazık ki özgürlük getirmemiştir. Bunu 21 yüzyılda yeniden denemek yerine, kendi iç dinamiklerini geliştirmek için;
- Parlamentonun çalıştırılması,
- Askeri yapının tekleşmesi ve parlamentonun emrine verilmesi,
- Ekonominin tekleşmesi, bölgesel hükümetin, ülkenin tamamına uygun bir bütçe oluşturması ve refahın ülkenin tamamına yaygınlaştırılması, ortak ulusal amaçlar çerçevesinde siyasal birlikteliğin oluşması için uygun bir zemin yaratmaları gerekmektedir.
Güney Kürdistan halklarının çıkarlarının korunması temel hedef olmalıdır. Birliktelik sağlanmadan bunun gerçekleşmeyeceği, her gün bir kez daha yaptığımız yanlışlarla kanıtlanmaktadır. Özgürlük sağlanana ve bağımsız statü oluşturuluncaya kadar ideolojik ayrılıklarımızı öne çıkarmadan birlikte mücadele için siyasi tavır geliştirmeliyiz.