Ankara ile Şam arasında yakınlaşma geçtiğimiz haftalarda çok yoğun konuşulan konular arasındaydı. Ancak dışişleri bakanlarının görüşmesine dair tarih netleşmemişken, iki ülke yönetiminin yakınlaşması hangi aşamada? Moskova aracılığıyla Ankara ile Şam arasında bir an yükselen görüşme trafiği şimdi neden durdu? Görüşmeler var mı? Sorulara kısa kısa yanıtlar…
Seçim öncesi gündeme gelen en önemli konulardan biri de Türkiye’nin Kuzey ve Doğu Suriye’ye yönelik kara harekatı. Özellikle Kobani’ye yönelik kısmi de olsa bir harekat bekleniyor.
Operasyona net karşı çıkan ülkelerden biri ABD. Suriye ise Türkiye’nin olası operasyonuna yönelik zaman zaman karşı açıklamalar yaptı. Rusya özellikle Şam ile Ankara’nın yakınlaşmasından yana. Moskova geçtiğimiz ay ülkelerin savunma bakanlarına ev sahipliği yapmıştı.
Bölgedeki kaynaklar, Rusya’nın özellikle iki ülkeyi yakınlaştırma çabalarının ise sonuç vermediği belirtiyor. Ankara’nın Şam hükümetinin meşru talebi olan çekilme şartına yerine getirmesi, cihatçı örgütlerle bağının kesmesinin zor olduğu ifade ediliyor. İki ülkenin yakınlaşması Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ) gibi örgütlerin de yoğun tepkisine yol almıştı.
‘Ertelenir mi iptal mi olur belli değil’
Kaynaklar, Moskova’da 3 ülkenin savunma bakanları arasındaki görüşmenin olumlu geçmesine rağmen, planlanın istediği gibi gitmediğini ifade ediyor.
Dışişleri bakanlarının önümüzdeki Şubat ayının ortasına ertelendi. Yerel kaynaklar, “Ama o tarihte mi olur, tekrar ertelenir mi, iptal mi olur belli değil” yorumunu yapıyor.
Ankara’ya eleştiriler
Suriye’deki kaynaklar, Türkiye’nin Suriye hükümeti arasında yapılan görüşmelerde inisiyatifi elinde bulunduran taraf olduğuna dikkat çekiyor.
“Rusya Suriye’deki çatışmadaki yükünü hafifletmek için bunu sağladı” diyen bölgedeki kaynaklar, savunma bakanları toplantısında bu sürecin tamamlanmasına izin vermeyen tarafın Ankara olduğunu belirtiyor. Suriye’nin süreci ilerletmek için ciddi adım beklentisinde olduğu vurgulanıyor. En temel şart olarak ise Türkiye’nin Suriye’den çekilmesi.
Seçim kampanyasında kullanma eleştirisi
Ankara’nın ise bu konuda ciddi olmadığı eleştirisi yapılıyor. Özellikle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın seçim sürecinde bu durumu kullanmak istediği yorumları yapılıyor. Ancak Şam’ın tutumunun ise çok beklendiği tavır olmadığı da vurgulanıyor.
Erdoğan seçimi kazanırsa ne olacak?
Yerel kaynaklar, Suriye’nin yakınlaşmak için öne sürdüğü şartların çok net olduğunu ifade ediyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın seçimleri kazanması durumunda Şam ile ilişkilerin de değişeceği belirtiliyor. Özellikle yine politikalarını sertleştireceği öne sürülüyor.
İran’ın tutumu
Kaynaklar, bu sürece dahil olmayan İran devletinin bu süreci tamamen reddettiğine vurgu yapıyor. Ve ekliyorlar; İran, Şam’ın Türkiye’nin Suriye’den çekilme şartını destekliyor. İdlib’deki örgütlere darbe vurmak istiyor.
El Exbar gazetesi de Şam-Ankara yakınlaşmasını yazdı
Şam-Ankara yakınlaşmasının sahaya yansımasını ele alan El Exbar gazetesi, HTŞ’nin İdlib’i kontrol altına alıp burada yeni bir vilayet kurmasının 6’ncı yıldönümünü kutlamasıyla eş zamanlı olarak Türkiye’nin Suriye’nin kuzeybatısında harekete geçtiğini belirtti.
Ankara’nın bu adımının Şam hükümeti ile ilişkileri normalize etmeye yönelik ilk gerçek adımı olduğunu belirten gazete haberin devamında şu ifadeler yer aldı:
Erdoğan’ın, ABD’nin tüm baskılarına rağmen halen ilişkileri normalize etmeye bağlı olduğu açık. Çünkü kader seçimleriyle karşı karşıya olan Erdoğan için normalleşme, birçok sorunu çözmenin en uygun yoludur. Halihazırda Erdoğan’ın kendisi son yıllarda bu sorunların yaratılmasında yer aldı. Ancak bu yol ister dışarıya ister cihadist tehlikesine bağlı olsun Türkiye için endişe dolu.
Türk güvenlik ve askeri yetkilileri, Heyet Tahrir el-Şam komutanlarıyla gerçekleştirdiği yeni toplantıda Halep-Lazkiye yolunun (M4) durumunu değerlendirdi.
Ankara, Şam ile yakınlaşmanın ilk adımı olarak bu yolu açmak istiyor.
Cihatçı kaynakların paylaştığı bilgilere göre, İdlib kırsalındaki Bab El Hewa Sınır Kapısı yakınlarında yapılan toplantı iki saat sürdü. Toplantı gizliydi, Türkiye’nin yolu garanti altına alma ve devriyeleri gerçekleştirme niyeti hakkında grupları bilgilendirme konusundaki kesinliği dışında, bu konuda hiçbir bilgi paylaşılmadı.
Aynı kaynaklar, Türk ordusunun geçtiğimiz günlerde alanda bir dizi hareket gerçekleştirdiğini ve gözlem noktalarını Cebel El Zawiye’deki M4 Karayolu bölgelerine taşıdığını söyledi.
Kaynaklar, Ankara’nın bugünlerde durumu denemek ve yolun açılmasını engelleyen nedenleri tartışmak için çalıştığını kaydetti. Türkiye, Halep-Lazkiye yoluyla ilgili anlaşmaya uyacağını birçok kez dile getirdi.
Kaynak: Gazete Karınca