Kürdistan Komünist Partisi (KKP)’in de içinde olduğu 8 Kürt partisi 2018’de ‘Kürdistani İttifak’ı kurdu. İttifak, daha sonra kalıcılaştırıldı. Kürdistan Komünist Partisi Genel Lideri Sinan Çiftyürek, “Kürdistani İttifak sayesinde, Kürt partileri ortasındaki kırk yıllık soğuk savaş duvarını yıkmayı hedeflediklerini” söyledi.
“Rejimin bir müddetten beri AKP’den kopan-kopacak olan Kürt seçmene sistem içi adres aradığı görülüyor” diyen Çiftyürek, “CHP, Cizre vb. kentlerde Beyaz Masa çıkışı, Kürdistan Bölgesel İdaresi ziyareti ve ‘helalleşelim’ çıkışıyla devletin aradığı adres olmaya hazır olduğunu göstererek yarışı başka partilere nazaran önde götürüyor. Bizim açımızdan can alıcı sorun şudur; bilhassa Van-Hakkari-Diyarbakır üçgeninde AKP’den kopan oyların yeni adresleri CHP, DEVA, Gelecek, Saadet olmamalı. Adres Kürt partileri olmalı” dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, ‘Kürt sorunu denen sıkıntıyı çözdük’ açıklamasını kıymetlendiren Çiftyürek, şu tabirleri kullandı: “AKP’nin ‘Kürt sıkıntısını çözdük, bitirdik’ derken kastettiği az ya da çok Kürt halkının ulusal taleplerinin karşılanması temelinde ‘çözme, bitirme’ değil başta asimilasyon ve İçişleri Bakanlığı’nın günlük açıkladığı sayısal sayılarla izah edilen ‘bitirmeyi’ hedefliyorlar.”
Sinan Çiftyürek Gazeteduvar'dan Ferhat yaşar'a konuştu
HDP, DTK, KDP-T, KDP-Bakûr, İnsan ve Özgürlük Partisi, Kürdistan Komünist Partisi, DDKD, DBP ve Azadî Partisi 2018’de Kürdistani İttifak kurdu, sonra bu ittifak kalıcılaştırıldı. Geçen mühlet içerisinde ittifak ne tıp çalışmalar yaptı, nasıl görüşmeler yürüttü?
Kürdistani İttifak Çalışması olarak halkımızın çıkarına neler yaptık? Bu soru detaylı ve bağlayıcı olarak lakin İttifak ismine yanıtlanabilir. Burada KKP gözlüğüyle bakınca neler yapıldı kısaca onu özetleyelim. Birincisi, sürdürülen çalışmalarla bir ortaya hiç gelmemiş partilerimiz birinci kere bir ortaya geldiler ki bu adım bugün ve gelecek için kıymetlidir. Farklı politik duruşa sahip hatta birbirine soğuk duran partilerimiz bir masada buluştular. Biz bunu “Kürt siyasetinde 40 yıllık soğuk savaş duvarını yıkmayı hedefliyoruz, yıkamazsak bile en azından değerli gedikler açarız” halinde söz etmiştik. Evet soğuk savaş duvarını yıkamadık lakin gedikler açtık. Kuzey Kürdistan’da ileride bu gedikleri daima birlikte büyütmeyi umuyoruz. Bu ortada Rojava Kürdistan’ında PYNK ile ENKS ortası bugünlerde tekrar başlanacağı söylenen ulusal birlik çalışmalarının çok kıymetli olduğunu düşünüyoruz. Hatta dört modülde ulusal ittifakın mayası fonksiyonunu üstlenebileceğinden hareketle Kürt siyasetinde soğuk savaş duvarının yıkılmasında değerli rol üstleneceğine inanıyor ve bekliyoruz.
İkincisi; lokal seçimlere, Kürdistani İttifak Çalışması olarak HDP çatısı altında katılmak bir birinciydi ve değerliydi. Bizim 2019 mahallî seçimlerine ittifakla girmeye ait kıymetlendirmemiz şöyle; halkımızın su ve ekmek üzere yaşamsal muhtaçlık olarak gördüğü ulusal birlik yolunda bir birinci ataktı. Parti temsilcilerimizin birlikte halkı selamlamalarının motive edici özelliği oldu. Burada problem ittifak bileşenlerinin matematik toplamları değil birliğin yaratacağı, yarattığı sinerji ile halkımız üzerindeki geometrik etkiydi. Cumhur İttifakı 2019 mahallî seçimlerine devlet partisi olarak girip arkaladığı tüm maddi, güvenlik, idari kurumlarıyla müdahale etmeseydi çok daha kıymetli sonuçlar elde edilecekti. Devlet 2015 Haziran seçimlerinden hareketle Iğdır-Hakkari-Urfa çizgisinde hudut vilayet ve bilhassa ilçelerinin Kürt siyasetinden kopartılması stratejisini belirlemiş ve uygulamasını ise Cumhur İttifakı’na bırakmıştı.
Üçüncüsü; Kürdistani İttifak Çalışması, kuzey Kürdistan’da ulusal birliğin kalıcılaştırılması gayesiyle iki koldan çalışma kararını aldı. Birincisi ulusal ittifakın modeli/şekli ve ismini, program ve tüzüğünü tartışıp sonuçlandıracak model komitesi. Oburu ise ittifakı halka, kanaat liderlerine, sendika, sivil kurum temsilcilerine, aşiret ve inanç kurumlarına anlatacak ve temel onların görüş, teklif, tenkitlerini dinleyip dosyalayacak halkla bağlantılar komitesi. Her ikisi de kuruldu. Bu çalışmalar sürdürülecek ve Berlin, İstanbul, Diyarbakır çalıştayları yapılarak 20 Ekim 2020 konferansıyla vardığı sonucu kamuoyuna ilan edecekti. Lakin kurullar tam da çalışmaya başlamıştı ki ortaya Covid 19 virüsü girdi ve çalışmalar durdu. Tekrar nasıl ve nereden başlayacağız? Buna birlikte karar vereceğiz. Elbette bu süreçte, şimdiki gelişmelere ait kamuoyuna açıklamalar, ortak Newroz kutlamaları vb. birtakım çalışmalar da yapıldı. Öteki Kürt partileriyle geniş ulusal birlik için görüşmeler gerçekleştirdi. Kâfi mi? Değil! Yetersizlikleri birlikte aşacağımıza inanıyoruz.
‘PARTİLERİMİZ BAŞKA CEPHEMİZ TEK OLSUN’
Kürt siyasi hareketleri vakit zaman çok ağır ithamlarla birbirlerine suçlamalar yöneltiyor. Sizse Kürdistani İttifak ile ‘Kürt partileri ortasında 40 yıllık soğuk savaş duvarını yıkmayı hedefledik’ diyorsunuz. Pekala bu seçmene nasıl yansıdı?
Partilerimiz farklı, cephemiz tek olsun! Dikkat ederseniz Kürdistani İttifak Çalışması ile birlikte ‘Kürt partileri ortasında 40 yıllık soğuk savaş duvarını yıktık ya da yıkıldı’ demiyoruz ‘yıkmayı hedefledik’ diyoruz ve devamla ‘soğuk savaş duvarını yıkamadık ancak gedikler açtık ve önümüzdeki süreçte bu gediği birlikte büyütelim’ diye ekliyoruz. Bunu tamamlayan bir yaklaşım olarak, ulusal özgürlük sorununda KKP sıkça ‘Kürt, Kürde demokrat elini uzatmak zorunda’ davetinde bulundu. Sınıfsal duruşu olan komünistlerin bu çağrıyı yapması kıymetlidir. Zira Kürt parti sorumluları, liderleri el ele tutup miting vb. etkinliklerde halkı selamladıkları vakit çok büyük bir heyecan dalgası yarattığını tekraren gözlemledik. Yani birlikte seçmen karşısına çıkıldığında bunun yılların ulusal birlik hasreti nedeniyle halkı motive edeceğine inanıyoruz. Bu bahiste müşahedelerimiz var. Özetle talkımız demokrat, devrimci, milliyetçi, muhafazakar, komünist, İslami… “Partilerimiz bir ortada olmalı” diyor. Yani “partimiz farklı ulusal cephemiz tek olmalı” bakışını pratikte görmek istiyor.
‘KÜRDİSTAN’DA İTTİFAK ARAYIŞLARI BİRDEN FAZLA CEPHEDE HIZLANMAYA BAŞLADI’
Son aylarda partiler ortası görüşmelere ve ittifak arayışlarına sürat verildi. Kürdistani İttifak’ın bir hazırlık çalışması var mı? Mümkün bir seçimde nasıl bir durum alacak?
KKP olarak farklı platformlarda yazılı, kelamlı şunu daima lisana getirdik; çözümlenmemiş ulusal kurtuluş sıkıntımız nedeniyle Kürt İttifakı, seçimden seçime ittifak ile hudutlu olmamalı. Seçim ittifakı elbette gerekli ve değerli lakin halkımızın yüzleştiği sıkıntılar ve ulusal özgürlük maksadının gereklerinin yerine getirilmesi beklentisi seçim ittifakının çok ötesindedir. Hasebiyle seçim ittifakını da kucaklayan kalıcı ulusal ittifakın yaratılması misyon ve sorumluluğuyla yüz yüzeyiz. Yanı Kürt siyasetinin yüzleştiği temel sıkıntı; günü kurtarmak değil on yılları hatta yüz yılı kazanacak tarihi perspektifle hareket etmektir. Zira Kürtler ya ‘birlik’ ile yüzyılı kazanacak ya birlikte kaybedecek! Evet Türkiye ve Kürdistan’da ittifak arayışları birden fazla cepheden hızlanmaya başladı. Halkları karanlık tünelde nefesiz bırakan, kendi maddelerini uygulamayan, hak ve özgürlüklerin kırıntılarını bile yok etmeyi hedefleyen Cumhur İttifakı’ndan ya da tek adam rejiminden çıkış arayışları, bir yandan Millet İttifakı’nın, öteki yandan Kürdistan ulusal demokratik güçleriyle Türkiye devrimci demokrasi güçlerinin üçüncü seçenek arayışlarını hızlandırdı. Ayrıyeten global olarak kapitalizmin krizinin derinleştiği; işsizlik, yoksulluk, açlık üzere ağır toplumsal sonuçlarına karşı emekçi, işçi reaksiyonların yükseldiği; sermayenin CEO’larının ve iktidar sözcülerinin; kapitalizmin 300 yıllık sömürü ve kanlı tarihinin günahlarını 30 yıllık kapitalist neoliberalizm siyasetlerine yükleyerek krizden çıkmayı hedefledikleri günümüzde; 1990’lı yılların bilakis bu defa belirli başlı bütün siyasal disiplinler oldukları yerden kendilerini bir adım solda kurgulayacaklarının işaretlerini veriyor. Tam da 30 yıl ortadan sonra siyasetin bu sefer yine soldan ısındığı süreçte, Türkiyeli sol, sosyalist hareketin de ittifak arayışları güçlendi. Biz KKP olarak; Türkiye devrimci, demokrat ve sosyalist hareketiyle ortak çabayı iki açıdan önemsiyoruz. Birincisi, Kürdistan ulusal özgürlük gayreti ile Türkiye devrimci demokratik güçlerinin özgürlük ve demokrasi uğraşında geniş cephede ortaklaşmaları. İkincisi, Kürdistan Komünist Partisi olarak, kapitalizme karşı sosyalizm gayretinde Türkiye komünist hareketiyle birlikte çabayı geliştirmek, enternasyonal çabanın gereği olduğu kadar, Kürdistan ve Türkiye siyaset sosyolojisinin de bir gereğidir. Bugün her iki açıdan da yakınlaşma-ortaklaşma kendini dayatmaktadır.
‘BÖLÜNÜYORUM’ SENDROMU DERİNLEŞİYOR’
Cumhur İttifakı seçimlerin 2023’te olacağını söylüyor lakin Millet İttifakı ve öbür partiler erken seçim olması gerektiğini belirtiyor. Siz erken seçim bekliyor musunuz?
Olağan bir siyaset aklı, Türkiye’de birden fazla nedenle erken seçimin yapılmasını öngörür. Zira tek kişilik iktidar, ağırlaşan ekonomik krizin yanı sıra içeride ve dışarıda siyaseten de tıkandı. Bölgedeki yalnızlaşmayı aşma atılımları hudutlu karşılık buluyor. Global denklemde Kürt problemi nedeniyle ABD-Rusya ortasında gidip-gelme açmazını aşamıyor. Adalet, hukuk alanında AB ile münasebetler geriliyor. Rojava ve KBY’e gerçekleştirdiği onca askeri harekata karşın maksadına varamayınca “bölünüyorum” sendromu derinleşiyor. İçeride muhalefeti sopa ile susturmayı başaramadı, muhalefet sinmedi sokaklarda “Hükümet istifa” sesleri yükseliyor zira bıçak kemiğe dayanmış durumda. AKP bu tablo ile Haziran 2023’e kadar iktidarını sürdürmek istiyor ama göze alamıyor, zira çekirdek kitlesinden de ekonomik kriz nedeniyle kopuş sürüyor. Erken seçime gitmek istiyor lakin bu kere de “sandıktan çıkamam” diye gidemiyor. İktidarda kalmak AKP için ateşten gömleğe dönüşüyor. Bu basınç altında Erdoğan; ‘Türkiye’yi üretimle büyütmek, faiz kıskacından çıkarmak için iktisatta yeni periyodu başlattık. Üretimle yabancı yatırımcıların dikkatini çekeceğiz. Çin bu türlü büyümüş…’ diyerek krizden çıkışı Çin modelinde gördüğünü açıkladı. Lakin Çin modeli ile ona eşlik eden doğu despotizmi, bilhassa 2011 yılından beri ucuz emeğe dayalı uygulamalarının beklenen sonuçları üretmediğinin delili, artık ağırlaşan ekonomik-mali krizin kendisidir. Yani AKP seçime ait karar veremiyor, son deva sarıldığı ve ‘altı ayda sonuç alırız’ dediği Çin ekonomik modelinin uygulamasının datalarına bakacak. Özcesi erken seçim olup olmayacağını Erdoğan’ın kendisi bile karar veremiyor ki biz bilelim yahut iddia edelim lakin illa iddia yürütürsek AKP’nin bu siyasi, ekonomik yükle 2023 Haziran’ına kadar iktidarı sürdürmesi sıkıntı.
‘KÜRT SEÇMENİN ADRESİ KÜRT PARTİLERİ OLMALI’
AK Parti Kürt vilayetlerinde HDP’den sonra en çok oyu alan ikinci parti. Siz bölgede siyasi çalışmalar yürütüyorsunuz. AK Parti’nin bölgedeki oylarıyla ilgili izlenimleriniz nasıl?
AKP’nin, Kürdistan ve Türkiye’de oy kaybettiği herkesin gözlemlediği bir realite. Kürdistan’da bu realite AKP’nin 2015 Haziran’dan beri sürdürdüğü siyasetleri üzerinden gelişti. Yani Kürt siyasetini “çökertme” siyasetiyle halkımızdan dayanak alamayacağını; Kürt dayanağı olmadan da iktidar olamayacağını ve de Kürt tersliği üzerinden de iktidarını sürdüremeyeceğini yaşadı, gördü, görüyor. Ve tam da bu nedenlerle artık dönüşü olmayan yolda MHP ile ittifakı “pazara kadar değil mezara kadar” olarak belirledi. AKP’nin gördüğünü Kürt halkı da, halklar da yaşayarak gördü ve kopuyor. Burada dikkat çekmek istediğimiz değerli nokta şudur: Türk rejimi AKP’nin batıda oy kaybetmesini ve hatta iktidardan düşmesini sıkıntı etmiyor. Keder ettiği, 20 yıldır yükle hudut kentlerinde olmak üzere Kürdistan genelinde aldığı oylar AKP’den koptuğunda nereye hangi siyasi adrese akacağıdır. Türk devleti, AKP’den kopacak oyların başta HDP olmak üzere Kürt siyasi partilerine gideceğinden korkuyor ve tahlil arıyor. Rejimin bir müddetten beri AKP’den kopan-kopacak olan Kürt seçmene sistem içi adres aradığı görülüyor. CHP, Cizre vb. kentlerde Beyaz Masa çıkışı, Kürdistan Bölgesel İdaresi ziyareti ve “helalleşelim” çıkışıyla devletin aradığı adrese aday olmaya hazır olduğunu öteki partilere nazaran daha önde gösteriyor. Bizim açımızdan can alıcı sorun şudur; bilhassa Van-Hakkari-Diyarbakır üçgeninde AKP’den kopan oyların yeni adresleri CHP, DEVA, Gelecek Partisi, Saadet Partisi olmamalı. Adres tıpkı Özerk Rojava ve Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nde olduğu üzere kendi coğrafyasının seçeneği olarak Kürt/Kürdistani partiler olmalı.
‘HENDEK SAVAŞLARI HDP’YE OY VEREN KÜRT SEÇMENİ ÜRKÜTTÜ’
Önümüzdeki seçimde bunun olabileceğini bekliyor musunuz?
Öncelikle olmasını umuyoruz ve bunun için çalışacağız. Ayrıyeten tekrar yaşanmışlıklara dayalı olarak şunu belirtelim; 7 Haziran 2015 genel seçimlerinde Kürdistan’da yüzde 4-5 civarında muhafazakar-mütedeyyin kitle AKP’den koptu, HDP’ye takviye verdi. Akabinde kentlerde yaşanan hendek-barikat savaşları bu kitleyi ürküttü ve HDP’den soğuttu ancak AKP’ye de geri dönmedi. AKP’nin son seçimlerde bu bölüme yönelik özel atakları de karşılık bulmadı. Bu çok değerlidir. Demek ki şayet Kürt siyaseti barikat savaşları gibisi yeni yanlışları tekrarlamazsa ve günü birlik olmayan, kalıcı-sahici ulusal birlik adımlarıyla halkımızın karşısına çıkarsa AKP’den kopacak oyların kıymetli bir kısmının Kürt siyasetine döneceğine inanıyoruz ve inanmakla kalmayıp daima birlikte bunun için gayret etmeliyiz davetinde bulunuyoruz.
‘TÜRK DEVLETİNİN TAHLİLDEN ANLADIĞI ASİMİLEDİR’
AK Parti’nin 20 yıllık iktidarında Kürtlerin haklarına ait olumlu telaffuzlar lisana getirildi lakin gelinen noktada ‘Kürt sorununu bitirdiklerini’, ‘artık bu türlü bir sorunun olmadığını’ söylüyor. Lakin anadilde eğitim başta olmak üzere Kürtlerin temel hakları şimdi verilmedi. Siz bu açıklamaları nasıl değerlendiriyorsunuz?
Türk Cumhuriyeti kurulduğundan beri emperyalizmle bağ içinde. Lakin Pir Said hareketinden beri her sıkışınca Kürt siyasetini emperyalizm ile yan yana getirerek amaç aldı. Yüz yıldır değişmeyen bu siyasetin gayesi Kürtlerin Türkleştirilmesi! Bugün de Cumhur İttifakı, Kürtlerin gayretiyle emperyalizmi ilişkilendirerek maksat alıyor. Kürt kazanımlarına karşı ‘İkinci Ulusal Kurtuluş Savaşı yürütüyoruz’ propagandasıyla hem Kürt hareketi hem de iktidar hesaplarıyla Kürt siyasetiyle ilişkilenen Türk sistem içi muhalefeti gaye alınıyor. AKP’nin ‘Kürt sorununu çözdük, bitirdik’ derken kastettiği az ya da çok Kürt halkının ulusal taleplerinin karşılanması temelinde ‘çözme, bitirme’ değil başta asimilasyon ve İçişleri Bakanlığı’nın günlük açıkladığı sayısal sayılarla izah edilen ‘bitirmeyi’ hedefliyorlar. Kaldı ki bu yeni olmadığı üzere AKP’ye mahsus de değil, Türk rejiminin kuruluşuyla Kürtlere karşı izlediği stratejinin ta kendisidir. En son İmralı ve Dolmabahçe’de yapılan tahlil süreci görüşmeleri dahil Türk devleti Kürt sıkıntısını, Kürtlerin taleplerinin karşılanması üzerinden çözmeyi asla düşünmedi bugüne kadar. Türk devletinin tahlilden anladığı Kürtlerin büsbütün asimile edilerek başka bir millet olarak ortadan kaldırılması stratejisidir. İktidar olan ve iktidara talip her muhalefet partisi bu stratejiyi duruma nazaran siyasetlerle hayata geçirmekle yükümlüdürler. Uzağa gitmeye gerek yok, son 20 yıldır AKP’nin yaptığı ve artık iktidara talip olan CHP’nin yapmak isteyeceği de bu devlet stratejisinin değişen şartlarda gereklerini yapmaktan ibarettir. Elbette Kürt halkının ulusal özgürlük uğraşının tabandan gelen basıncı sonucu istemedikleri adımları atmaya mecbur kalmalarını saymazsak.