7 yıl sonra evlerine dönmenin mutluluğunu yaşayan Sur sakinleri, taşındıkları evlerde ısınma sorunu yaşadıklarını anlattı.
Diyarbakır'ın tarihi Sur ilçesinde "hendek" ve "barikatlar" nedeniyle 2 Aralık 2015 tarihinde sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
Güvenlik güçleri ile PKK'liler arasında 3 ay süren çatışmalar nedeniyle Sur'a bağlı Savaş, Dabanoğlu, Fatihpaşa, Cemal Yılmaz, Cevatpaşa ve Hasırlı mahallelerinde oturan on binlerce kişi evinden oldu.
Çatışmalardan sonra 21 Mart 2016'da, Bakanlar Kurulu kararı ile riskli alan ilan edilen Sur İlçesi'nin 15 mahallesinde 368 adadaki 6 bin 300 parsel, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından acele kamulaştırma kararı ile kamulaştırıldı.
Kamulaştırılmadan sonra çatışmalarda hasar gören evlerin büyük bir bölümü yıkıldı. Yıkımın ardından hak sahiplerine verilmesi planlanan 85 ile 350 metre karelik yüzlerce yapının inşaatı bitti.
Ödeme durumu olmayanlar taşınmayı erteledi
6 mahalledeki 379 konut geçtiğimiz günlerde evlerine kavuşmanın hayalini kuran sur sakinlerine teslim edildi. Konutların verilmesi ile Sur'da 7 yıl aradan sonra normal yaşam da başlamış oldu.
Evlerine kavuşan Sur sakinleri ile yeni evlerinde görüştük. Doğup büyüdükleri mahallelere 7 yıl sonra gelmenin mutluluğunu yaşayan Sur sakinleri, taşındıkları evlerde ısınma sorunu yaşadığını söylüyor.
Aileler, 15 ila 18 bin lira arası masraf yaparak doğalgaz bacasını düzelttirdi. Ödeme durumu olmayanlar ise, konutlarına yerleşmeyi erteledi.
Fotoğraf: İlyas Akengin/Independent Türkçe
Kira ödemeleri başlıyor
Bu arada Sur sakinleri, 180 ay vade ile satılan konutların aylık ödemesinin ortalama 3 bin lira olduğunu belirtiyor.
Ödemelerin bir iki aya başlayacağını dile getiren Sur sakinleri şimdiden, aylık 3 bin lirayı nasıl ödeyeceklerini kara kara düşünmeye başladı.
Fotoğraf: İlyas Akengin/Independent Türkçe
"Mutluluğumuz kısa sürdü"
Doğma büyüme Fatih Paşalı olduğunu dile getiren Mehmet Doğan, Independent Türkçe'ye konuştu. 7 yıl sonra doğup büyüdüğü mahalleye gelmekten mutluluk duyan Doğan bu anı yaşamak için büyük acılar yaşadığını söyledi.
Mehmet Doğan / Fotoğraf: İlyas Akengin-Independent Türkçe
Sur'daki evlerine geldikleri için mutlu olduklarını ancak mutluluklarının kısa sürdüğünü dile getiren Doğan, "Evin içine girdiğimizde hırsızların her tarafı talan ettiğini gördük. Taşındığımız günden beri doğal gaz sorunu çözülmediği için ısınma sorunu yaşıyoruz. Bunun içinde bizden ücret istiyorlar. Yaklaşık 15-18 bin TL arası bir masraf çıkartılar. Emekli maaşımla ben 18 bin TL'yi nerden bulup getireyim. 7 yıl zaten rezil olduk. Evet kendi mahalleme geldiğim için çok mutluyum. Ama baya eksikler var. Eve girdiğimizde musluk bile yoktu. Ben bu kadar para nerden getirip yaptıracağım" dedi.
"7 yıllık mağduriyeti tarif etmek mümkün değil"
Fatih Paşa mahallesinde oturan İbrahim Cihan adlı sur sakini, 7 yıl sonra mahallesine geldiği ve evine kavuştuğu için mutlu. Cihan, mutluluklarının kısa sürdüğünü söyledi.
İbrahim Cihan / Fotoğraf: İlyas Akengin-Independent Türkçe
7 yıl boyunca çekmedikleri bir sıkıntı kalmadığını ifade eden Cihan, "7 yıllık mağduriyeti tarif etmek mümkün değil. Tabiki evimize geldiğimiz için çok mutlu olduk. Ama evlere girdiğimiz andan itibaren birçok sıkıntı ile karşılaştık. Doğalgaz ve elektrik sıkıntısı yaşıyoruz. Oysa ki bize 'Aboneliklerinizi yapıp hazır bir şekilde oturabilirsiniz' denilmişti. Ama birçok sorun ile karlılaştık. Bugünü kadar ne arayan ne soran oldu. Birkaç ay sonra evlerin ödemeleri başlayacak. Ben şimdiden kara kara düşünmeye başladım. Parayı nasıl ödeyeceğimi bilmiyorum. Çünkü ben asgari ücretle çalışıyorum. Bu konuda ilgili kurumların yardımlarınızı bekliyoruz" ifadelerini kullandı.
Fotoğraf: İlyas Akengin/Independent Türkçe
"Geldiğimiz için mutluyuz"
1990 yıllarda köylerinde yaşanan çatışmalardan sonra Sur'a yerleştiğini söyleyen Ahmet Ünal ise, surdaki çatışmaların ardından 6 yıl boyunca kiralık evde yaşadığını anlattı.
Kiradan kurtulmak için bir hafta önce surdaki yeni evine taşınan Ünal, "Bana TOKİ'den ev teklif ettiler ancak kabul etmedim. Benim evim burası, ben burada huzurluyum. 92'den beri Sur'dayım, onun için buradan çıkmak istemiyorum. Geldiğimiz için mutluyuz. Ama doğalgaz borusu yanlış takıldığı için, 13 bin lira masraf ederek boruyu düzeltirdik" dedi.
Kaymakam: Sorunun çözümü için çalışmalar sürüyor
Doğalgaz sorunun çözülmesi için çalışmaların sürdüğünü belirten Sur Kaymakamı ve Belediye Başkan Vekili Abdullah Çiftçi, "Elektrik, su konusunda zaten sıkıntı yoktu. Doğalgaz da baca ile ilgili sıkıntı yaşanmıştı. Ben de geçtiğimiz günlerde yeni taşınan mahalle sakinlerini ziyaret ettim. Çok mutlulardı, çünkü çok değerli evlere yerleştiler" dedi.
Sur Kaymakamı Abdullah Çiftçi / Fotoğraf: AA
"506 konut bu ay içinde teslim edilecek"
Çiftçi, Fatihpaşa, Dabanoğlu'ndan sonra Savaş Mahallesi'ndeki konutların da kısa süre içinde teslim edileceğini söyleyerek, "Orada da yaşam başlayacak. Alipaşa Mahallesi'nin bir kısmı tamamlandı, bir kısmı da bir ay içinde teslim edilecek. Sur içerisinde yapılan 506 konutun tamamı bu ay hak sahiplerine teslim edilecek" şeklinde konuştu.
Mart ya da nisanda açılacak
Suriçi'nde 9 otel, 147 işyeri yapıldığına dikkat çeken Çiftçi, "Yenikapı Caddesi Diyarbakır'ın prestij ve cazibe merkezi olacak bir caddemiz, orada 63 işyerinin yapımı tamamlandı. Kiralama yöntemiyle devri noktasında bir çalışma var. Çok önemli bir cadde AVM şeklinde faaliyet yürütecek. Mart, nisan ayında tam olarak açılacak" diye konuştu.