Geçtiğimiz gün hayatını kaybeden evrenbilimci ve teorik fizikçi Stephen W. Hawking, yalnızca kuantum fiziği ve kara delikler üzerine yaptığı çalışmalarla değil, aynı zamanda kapitalizmi eleştirmesi ve savaş karşıtlığıyla tanınıyordu.
Hawking, 2014 yılında Washington Post’ta yayınlanan yazısında, Suriye’deki savaşın sona ermesi gerektiğini yazmış; yaşananların uzayın derinliklerindeki yaşam formlarına nasıl gözükeceğini merak ederek, “Geçmişimizi gördüklerinde, onlara gösterilenlerle gurur duyacak mıyız?” diye sormuştu. Hawking’in Tolga Er tarafından Türkçe'ye çevrilen yazısını aşağıda okuyabilirsiniz:
Suriye’de savaş sona ermeli
Yunan filozof Aristoteles, evrenin hep var olduğuna inanırdı. Ona göre insanlığın daha gelişmiş olmamasının nedeni su taşkınları ve diğer doğal felaketlerin medeniyeti tekrar tekrar başlangıç noktasına geri götürmesiydi.
Bugün ise insanlar hiç olmadığı kadar hızlı gelişiyor. Bugün bilgimiz ve onunla beraber teknoloji katlanarak büyüyor. Ancak insanlar hala içgüdüye sahip; özellikle de taş devri günlerinde sahip olduğumuz saldırgan dürtülere. Saldırganlık, hayatta kalmak için şüphesiz avantajlara sahip, ancak modern teknoloji eskiden kalma saldırganlık ile birleşince insan ırkının tamamı ve dünyada geriye kalan yaşamın çoğu risk altında.
Bugün Suriye’de modern teknolojiyi, sözde zekice siyasi sonuçlara ulaşmak için kullanılan bombalar, kimyasal ve diğer silahlar şeklinde görüyoruz.
Ancak 100 binden fazla insanın öldürüldüğünü veya çocukların hedef alınmasını izlemek zekice hissettirmiyor. Save The Children’ın bir sonraki raporunda belgeleyeceği üzere; temel tesislerin eksikliğinden ötürü çocukların uzuvlarının ampute edildiği ve yeni doğan bebeklerin elektrik yokluğundan dolayı kuvözlerde öldüğü kliniklere insani malzemelerin götürülmesine engel olunması doğrudan doğruya aptalca ve daha da kötüsünü hissettiriyor.
Suriye’de yaşanmakta olan mide bulandırıcı; dünyanın soğukkanlılıkla uzaktan izlediği bir şey. Bizim duygusal zekamız, kolektif adalet duygumuz nerede?
Evrende zeki yaşamı tartışırken, tarih boyunca çoğu davranışı türünün hayatta kalmasına yönelik yardım üzerinden hesaplanmamış olmasına rağmen insan ırkını da dahil ediyorum. Saldırganlığın tersine aklın, uzun dönemde hayatta kalmak için değer taşıyıp taşımadığı belli olmamasına rağmen, bizim insan olarak etiketimiz olan zeka; muhakeme etme ve sadece kendimizin değil, aynı zamanda kolektif geleceğimizi planlama becerimizi gösteriyor.
Bu savaşı sonlandırmak ve Suriye’deki çocukları korumak için beraber çalışmalıyız. Uluslararası toplum; çatışma şiddetlenir, umutları yutarken, kenardan üç yıl boyunca izledi. Bir baba ve büyükbaba olarak Suriye’deki çocukların ızdırap çekiyor olduğunu izledim ve şimdi şöyle demek zorundayım: Yeter.
Çoğu zaman uzayın derinliklerinden diğer varlıklara nasıl görünüyor olabileceğimizi düşünüyorum. Evrene doğru baktıkça zamanda da geriye doğru bakıyoruz; çünkü uzaktaki nesnelerden gelen ışık bize çok çok sonra ulaşıyor. Bugün dünyadan yayılan ışık ne gösteriyor? Geçmişimizi gördüklerinde, onlara gösterilenlerle gurur duyacak mıyız? Peki ya kardeşler olarak bizlerin birbirimize nasıl davrandığımızı gördüklerinde? Aristoteles’in yanlış olduğunu şimdi biliyoruz: Evren en başından beri var olmadı. Yaklaşık 14 milyar yıl önce başladı. Ancak büyük felaketlerin medeniyet için geriye dönük büyük adımlar olduğu konusunda haklıydı. Suriye’deki savaş insanlığın sonunu yansıtmıyor, ancak yapılan her bir adaletsizlik bizi bir arada tutan şeyin yüzeyine vurulan bir çentik. Adaletin evrensel ilkesinin kökeni fizikte olmayabilir, ancak bizim varoluşumuz için daha az mühim değil. Çünkü onsuz; insanlar, çok zaman geçmeden varlığına son verecek.
(Gazete Karınca)