Bitlis'in Tatvan ilçesindeki otogar ve inşaatlara sığınan ve Orta Asya ülkelerinden gelen mültecilerin bazıları 30 gündür banyo yapamadıklarını söylüyor. Mültecilerin “Güneşe Yolculuk” dedikleri göç hikayeleri ise belirsizliklerle dolu.
Afganistan, Pakistan, Bangladeş gibi Orta Asya ülkelerinden Avrupa’ya geçmek amacıyla gelen yüzlerce mülteci, karda, kışta ve en zor koşullarda yolculuk ederek İran’a, oradan Türkiye’ye geçiyor.
Van, Ağrı gibi kentlerden sınırı geçen mültecilerin bazılarının yolu ise, Tatvan Şehirlerarası Otobüs Terminali'nde kesişiyor.
Otel veya ev tutacak kadar maddi imkanları olmayan mülteciler, otogarda, köprü altında ve ağıllarda, son derece kötü şartlarda konaklamak zorunda kalıyor.
Rûdaw ekibi, 20 Haziran Dünya Mülteciler Günü’nde Tatvan Otogarında yaşayan mültecileri görüntüledi. Rûdaw mikrofonuna konuşan mülteciler, açlık, yokluk ve sefalet içerisindeki durumlarını anlattı.
Her biri farklı bir geçmişi olan mültecilerin adına, “Güneşe Yolculuk” dedikleri göç hikayesi ise, olan biteni gözler önüne seriyor.
Afranistan’dan geldiğini söyleyen Nurullah Hüseyni, “Çalışmak için buraya geliyoruz. Afganistan'da savaş var, işsizlik oranı yüksek, yoksulluk var, çalışmak ve geçinmek zorundayız. Afganistan'da savaş olmasaydı burada ne işimiz olurdu? Ben bir aydır yıkanmadım” dedi.
Göçmenler, sadece Afganistan’dan Tatvan’a ulaşıncaya dek yaklaşık 3 bin kilometreyi aşkın mesafenin önemli bir kısmını yürüyerek kattediyorlar.
Türkiye, çeşitli nedenlerle sığınan bu mültecilere, başvurdukları halde “şartlı mülteci” kapsamında değerlendiriliyor ve yalnızca kısa dönemli Türkiye’de kalma izni veriliyor.
Tatvan’da öğretmenlik yapan aktivist Sinan Kıranşal da, “Her gün 400-500 mülteci geliyor, tabi gördüklerimiz bu kadar. İnşaaatlarda, köprülerin altında, terminalde kalıyorlar ve bir şekilde Anadolu şehirlerine, İstanbul'a doğru yol alıyorlar. Artık dünyaya sesleniyoruz; bu duruma artık yeter deyin, savaşmayın, dünya hepimize yeter. Allah zalimin yanına bırakmaz. Yani Pakistan'dan, Afganistan'dan, Bangladeş'ten kimse keyfi için böyle bir yola çıkmaz” diye konuştu.
Türkiye, Avrupa’ya geçişte mülteciler için bir trasit olarak kullandığı bir güzergah. Ancak bu yolculuk belirsizliklerle dolu.
Afgan göçmen Nimet Muradi de tıpkı diğeleri gibi savaştan kaçtığını, daha güzel bir yaşama kavuşmak için yollara düştüğünü söyledi.
2011 yılında Suriye iç savaşının başlamasıyla büyük bir göç dalgası ile karşılaşan Türkiye; 3,6 milyon Suriyeli, 170 bin Afgan, 142 bin Iraklı, 39 bin İranlı, 5 bin 700 Somalili ve diğer ülkelerden 11 bin 700 kişi olmak üzere yaklaşık 4 milyon mülteci ve sığınmacıya ev sahipliği yapıyor.
Uluslararası Mülteci Derneğinin 2021 verilerine göre, Türkiye'de geçici koruma altında kayıtlı olan 3 milyon 672 bin olan Suriyelinin 1 milyon 740 bin 677’sini 18 yaşından küçükler oluşturuyor. Kadınlarla 18 yaşından küçüklerin toplam sayısı ise 2 milyon 601 bin 387 kişi.