Rusya’nın Ukrayna’ya işgal girişimi nedeniyle patlak veren şiddet ve Moskova ile Batılı ülkeler arasındaki artan gerilim nedeniyle, mevcut olayların Üçüncü Dünya Savaşı’na dönüşme riski her zamankinden daha fazla.
Sky News gazetesinin haberine göre, bazı güvenlik uzmanları, Üçüncü Dünya Savaşı’nın başladığına inanırken, diğerleri Rusya’nın işgalinin ‘varoluşsal bir küresel çatışmayı tetikleyen kıvılcımı ateşlemesinin’ sadece an meselesi olduğunu söylüyor.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, bu hafta yaptığı açıklamada, savaşların ‘tehlikeli ve öngörülemez’ olduğuna vurgu yaptı.
Bazı uzmanlar, Ukrayna’nın yaşadığı trajedi ve ıstırabın kendi sınırları içinde kalacağını varsaymanın tehlikeli olduğunu söylüyor.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna’yı işgal etme kararı, Soğuk Savaş’ın sona ermesinden bu yana NATO’nun doğuya doğru genişlemesini durdurma ve Moskova’nın bölgedeki kontrol ve nüfuzunu yeniden elde etme arzusunu içeriyor.
Bu da şu anlama geliyor; Putin’in eylemlerinin sonucu tüm Avrupa’nın kaderini belirleyebilir.
Rus işgali, bazıları ülkeleri için savaşan ve diğer bir kısmı komşu ülkelere kaçmak zorunda kalan çok sayıda Ukraynalı için de bir felaket anlamı taşıyor.
Üçüncü Dünya Savaşı gerçekten başladı mı?
Bazı güvenlik uzmanları savaşın çoktan başladığını öne sürerek, “Ancak bu savaş meydanında değil, Batılı ve liberal demokrasilerin ilkeleri ile otoriter rejimlerin ilkeleri arasında yaşanıyor” yorumunda bulundu.
Rus işgali, Rusya ile Batı arasındaki ekonomik, finansal, ticari, kültürel, turizm ve spor ilişkilerinin kopmasına neden olduğu için uluslararası sistem üzerinde derin bir etkiye sahip oldu.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Batı’nın yaptırım kararına ilişkin, ‘Yaptırımlar Rusya’ya savaş ilan etmek gibidir” ifadelerini kullandı.
İngiltere, ABD ve diğer müttefikler, Rus liderin Ukrayna’daki saldırısına, askeri çatışma dışında yalnızca mümkün olan en sert şekilde yanıt veriyor.
Kilit soru, her iki tarafın da bu savaşı tam kapsamlı bir askeri çatışma eşiğinin altında tutma isteğine sahip olup olmadığıdır.
Rusya ile Batı arasında gerçek bir savaş nasıl patlak verebilir?
Rusya ve Batı’yı silahlı bir çatışmaya itebilecek birçok olası eylem var.
Örneğin NATO müttefikleri, Ukrayna silahlı kuvvetlerinin kendilerini savunmasına yardımcı olmak için Ukrayna’ya asker göndermeyeceğini açıkça belirtti.
Çünkü, böyle bir hareket fiilen Rusya ile savaş ilanı olacaktır.
Ukrayna üzerinde uçuşa yasak bölge
Batı, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenski ve hükümetinin uçuşa yasak bir bölge ilan etmeye yönelik artan çağrılarını reddetmek için de aynı argümanı kullandı.
NATO, Rusya’nın şehir ve kasabalara hava saldırıları düzenleme kabiliyetini kuşkusuz azaltacak böyle bir hareketin çok daha geniş bir savaşa yol açabileceğini vurguladı.
İngiltere, ABD ve hatta önce daha pasifist olan Almanya gibi müttefikler, ‘doğrudan müdahale ile hiçbir şey yapmamak’ arasında bir orta çizgi bulmaya çalışıyor.
Bu, Ukrayna’nın kendini savunma yeteneğini geliştirmek için silah ve mühimmat göndermeyi de içeriyor.
Peki Moskova, örneğin ABD’nin Ukrayna’ya verdiği füzeyle savaş uçaklarından birinin düşürülmesini ABD’nin onu doğrudan vurması gibi görmeye karar verirse ne olur?
Uzmanlara göre, bu Rusya ile Batı arasında topyekün bir savaşla sonuçlanabilir.
Bununla birlikte, Batılı müttefiklerin Ukrayna’yı askeri olarak desteklemek için hiçbir şey yapmama seçeneği, Ukrayna’nın yenilgisini kaçınılmaz hale getirecektir.
Bunun aynı zamanda Avrupa’daki güç dengesi üzerinde derin bir etkisi olabilir ve nihayetinde Çin başta olmak üzere diğer otoriter rejimlerin isteklerini diğer ülkelere empoze etmek için askeri güç kullanma düşüncesini körükleyebilir.
Çatışma ne kadar uzun sürerse, başıboş bir Rus füzesinin Ukrayna sınırındaki NATO ülkelerinden birini vurma veya yakınlarda faaliyet gösteren bir müttefik savaş gemisini veya jetini düşürme riski de o kadar artar.
Müttefikler, Rusya’nın Ukrayna’daki eylemlerine yanıt olarak doğu kanadındaki savunmalarını güçlendirdi, bu da bölgede çok daha fazla askeri donanım ve personel olduğu anlamına geliyor ve ‘kaza’ riskini artırıyor.
İki taraf arasında askeri hareketlerdeki çatışmayı çözmek ve kasıtsız bir şey olursa krizi yatıştırmak için iletişim kanalları var. Ancak bu hiçbir şeyi garanti etmez.
Son olarak, ‘Rusya’nın yanlış hesaplaması’ sonucunda Batı ile Rusya arasında fiili bir savaş patlak verebilir.
Bu, Putin’in Ukrayna’yı işgal etme kararıyla zaten olmuş olabilir.
Peki ya daha ileri gitmeye karar verirse, örneğin komşu Moldova’yı hedef alırsa veya doğrudan ittifakın bir üyesine saldırarak NATO birliğini doğrudan test ederse?
Dünyanın bu tür şokları güvenlik bozulmadan absorbe etme yeteneğinin sınırlı olduğu biliniyor.
Şarku’l Avsat