Kürt Dili ve Edebiyatı’nın Zazaca lehçesinde ilk akademik doçent ünvanına sahip İlyas Akman tarafından yazılan ‘Edebîyatê Zazakî’ adlı kitap 10 Ekim 2020 tarihinde Peywend yayınevi tarafından yayınlandı.
Kürtçe'nin Zazaca lehçesinde edebiyata dair en kapsamlı teorik-analiz kitabı olma özelliğini taşıyan ‘Edebîyatê Zazakî ’ adlı kitap akademisyen Doçent İlyas Akman tarafından yazıldı.
Kitapta, Zazaca lehçesi edebi açıdan birçok yönden ele alınmakta ve lehçe göç, politika, tarih, bilim-kurgu, sanat estetiği, edebiyat sosyolojisi başta olmak üzere birçok farklı açıdan değerlendirilmekte. Kitap okurlara geniş bir perspektifle Zazaca lehçesini edebi açıdan tanıma olanağı sunmakta. Kitap aracılığıyla okurlar, Kürtçe’nin Zazaca lehçesinin hem klasik hem de modern dönemine ait analizlerini okuma imkânı elde edecek. Edebî türler açısından da kitabın sınırları geniş tutulmakta. Eser de şiir, roman, hîkaye türleri üzerine analizler de mevcut.
Eser sekiz bölümden oluşmakta. İlk iki bölüm de Zazaca lehçesi edebiyatının klasik dönemi ele alınmakta. Kitap okuyucuları, bu bölümler üzerinden hem genel klasik edebiyat bilgisine hem de Zazaca lehçesinde klasik edebiyatın nasıl vücut bulduğunu analizler, örnekler üzerinden müşahede etme fırsatı elde etmiş olacaklar. Kitabın sonraki altı bölümünde ise modern edebiyat türleri üzerinde durulmakta. Bu bölümlerde okurlar, Zazaca’nın modern edebiyatta kat ettiği merhaleyi görme fırsatını yakalamış olacaklar. Kitaptaki söz konusu analizler üzerinden hem tematik anlamda hem de nitelik bakımından Zazaca lehçesinin edebiyat açısından gün be gün nasıl geliştiği gözler önüne serilmekte.
Kürtçe Dili ve Edebiyatı'nın Zazaca lehçesi Doçenti İlyas Akman eserini, Zazacanın gelişimine katkıda bulunanlara ithaf ediyor.
Doçent İlyas Akman Kimdir?
Diyarbakır Hani İlçesi doğumlu olan Doçent İlyas Akman, 2020 yılında Türkiye'de Kürtçe Dili ve Edebiyatı’nın Zazaca lehçesinde ilk akademik doçent unvanına sahip. 2013-2014 yılları arasında bir yıl Amerika Birleşik Devletleri'nin New York şehrinde bulunan Columbia Üniversitesinde Visiting Scholar (Misafir Öğretim Görevlisi) olarak çalıştı.
2018 yılında ise Fransa'nın Rouen şehrinde bulunan Rouen Üniversitesinde “Staff Mobility for Teaching” program ile bilimsel çalışmalarını sürdürdü.Şu ana kadar onlarca makale kaleme alan Akman'ın ayrıca Modern Zaza Hikâyeciliği-1 ve Modern Zaza Hikâyeciliği-2 adlı kitapları bulunmaktadır.
Doktoradan sonra tamamen Zazaca lehçesi ve edebiyatı alanına geçen Akman, bütün çalışmalarını bu alana yöneltti. Zazaca edebiyatına dair ilk çalışmasını 2012 yılında gerçekleştirdi. İlyas Akman 8 yıldır aktif olarak Zazaca lehçesi edebiyatı üzerine çalışmalar yürütmektedir.
Mardin Artuklu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Kürt Dili ve Edebiyatı bölümünde öğretim üyesi olarak çalışmakta. Uzmanlık alanı Zaza Dili ve Edebiyatı ile Postmodern Edebiyat.
Basnews