Suriye’de  iç savaşın 10 yıldır sürüyor olması milyonlarca kişinin yaşamını çok sancılı bir şekilde etkiledi ve etkilemeye devam ediyor.

Rakamlar iç savaşın, gerek insani gerek mali açıdan ülkeyi nasıl uçurumun kenarına getirdiğini açıkça ortaya koyuyor.

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’ne göre, 2011 yılında demokrasi yanlılarının gösterilerinin sert bir şekilde bastırılmasıyla başlayan iç savaşta bugüne kadar 387 binden fazla kişi hayatını kaybetti.

İç savaş yüzünden ülkesini terk etmek zorunda kalan 5,6 milyon kişinin önemli bir kısmı Türkiye, Lübnan ve Ürdün’e sığındı. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’ne göre, bu sığınmacıların en az bir milyonunu çocuklar oluşturuyor.

İç savaş yüzünden ülke içinde yer değiştirmek zorunda kalan 6,7 milyon kişinin önemli bir kısmı kamplarda yaşamak zorunda kaldı.

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’ne göre, 100 bine yakın mahkum cezaevlerinde işkence yüzünden hayatını kaybetti. Cezaevinde bulunanların sayısı 100 bini bulurken, 200 bini aşkın kişiden ise hala haber alınamıyor.

BM’ye göre, 32’si rejim tarafından olmak üzere ülkede iç savaş boyunca 38 kimyasal saldırı gerçekleşti. 2013 yılında en ölümcül kimyasal saldırıda bin 400 kişi can verdi.

Parçalanmış ülke

Suriye’de şu anda 20 milyon kişi yaşıyor. 13,4 milyon kişinin, Şam rejimini kontrolü altındaki bölgede yaşadığı tahmin ediliyor. Rusya’nın desteğiyle toparlanan rejim, toprakların üçte ikisinde kontrolü elinde bulunduruyor.

Kuzeybatıda radikal grupların elinde tuttuğu İdlib bölgesinde çoğu kamplarda 1,3 milyon kişi yaşıyor.

Suriyeli Kürtlerin kontrolündeki kuzeydoğu ve doğuda ise 2,6 milyon kişi yaşıyor. Türkiye sınırındaki bölgelerde ve Türk askerinin kontrolü altındaki bölgelerdeki kamplarda yaşayanların sayısının ise 1,3 milyon kişi olduğu tahmin ediliyor.

10 yıllık iç savaşın maliyeti 1.2 trilyon dolardan fazla

BM’ye göre, 13,4 milyon kişi yaşamak için insani yardıma muhtaç. Dünya Gıda Programına göre, 12,4 milyon kişi gıda güvenliğinden yoksun yaşamını sürdürüyor. Çocukları Kurtarın Vakfı’na göre, bu ülkedeki çocukların yüzde 60’ı açlık riskiyle karşı karşıya.

World Vision isimli bir sivil toplum kuruluşuna göre, 10 yıllık iç savaşın maliyeti 1.2 trilyon dolardan fazla.

Suriye Enerji Bakanlığına göre,10 yıllık savaş yüzünden doğal kaynaklardan elde edilecek 91.5 milyar dolar buhar oldu.

Savaş yüzünden Suriye lirası, dolar karşısında yüzde 98 değer kaybetti. Gıda fiyatları savaş öncesine oranla son 5 yılda ortalama 33 misli artış gösterdi.

Elektrik trafo merkezlerinin yaklaşık yüzde 70'i hizmet dışı

Okulların üçte biri ya tahrip oldu ya da bu binalara savaşan taraflarca el konuldu. UNICEF’e göre, 2,4 milyon Suriyeli çocuk iç savaş yüzünden okula gidemiyor.

Ülkedeki hastanelerin sadece yüzde 58’i faaliyetini sürdürebilirken, sağlık personelinin yüzde 70’ie ülke dışına kaçmak zorunda kaldı.

Suriye Enerji Bakanlığı verileri ise yine savaş yüzünden ülkedeki elektrik şebekesindeki trafo merkezlerinin yaklaşık yüzde 70'inin ve bunların enerji tedarik ağlarının hizmet dışı kaldığını ortaya koyuyor.

Kaynak: (DW)