Başkan adaylarının ilk tartışmasında Cumhuriyetçi Başkan Donald Trump’ın beyazların üstünlüğünü savunan bir grubu doğrudan kınamaktan kaçınması tartışmaya yol açtı. Trump bir gün sonra yaptığı açıklamada, Proud Boys (Gururlu Çocuklar) adlı gruba geri durması ve polisin işini yapmasına izin vermeleri çağrısında bulundu.

3 Kasım’daki seçimler öncesinde adayların karşı karşıya geldiği ilk tartışmada, Başkan Trump’a beyazların üstünlüğünü savunan grupları ve ABD’de son dönemdeki protestolarda boy gösteren milis grupları kınayıp kınamayacağı soruldu.

Moderatör Chris Wallace özellikle Wisconsin eyaletinin Kenosha kentinde siyah Jacob Blake’in polis tarafından vurulmasının ardından başlayan protestolarda beyaz bir gencin iki göstericiyi öldürmekle suçlandığı olayları ve nefret grubu olarak nitelenen Proud Boys (Gururlu Çocuklar) grubunu gündeme getirdi.

Tartışmanın o bölümünde Başkan Trump ve moderatör Chris Wallace arasında hararetli bir diyalog yaşandı. Trump, “Her şeyi yapmaya hazırım. Ben barış istiyorum. Onlara ne demek istiyorsun? Bana bir isim söyle” yanıtını verdi; ancak moderatörün ısrarlı sorularına rağmen bu milis grupları açık bir şekilde kınamadı.

Bu gruba “Geri durun ve hazır bekleyin” sözleriyle seslenen Trump, radikal sol ideolojiye sahip olduğu bilinen Antifa’yı suçladı. Trump’ın bu grubu doğrudan ve açık bir şekilde kınamaması, Cumhuriyetçi Başkan adayının bu gruba üstü kapalı onay verdiği yorumlarına neden oldu.

Tartışmanın ardından Proud Boys grubunun üyeleri, sosyal medya platformlarında sevinç mesajları paylaştı.

Bazı Cumhuriyetçi senatörler mesafe koydu

Tartışmadan bir gün sonra bazı Cumhuriyetçi senatörler Trump’ın bu milis grubunu doğrudan kınamaması konusunda açıklama yaparak Başkan Trump’la aralarına mesafe koydu.

Bazı Cumhuriyetçi senatörler de Trump’ın dünkü sözlerine açıklık getirmesi gerektiği imasında bulundu.

Senato’daki tek Cumhuriyetçi siyah Senatör Tim Scott konuya ilişkin yorum yapan ilk Cumhuriyetçi isimdi. ABC kanalına konuşan Güney Carolina Senatörü Scott, “Sanırım Chris Wallace’ın sorusuna verdiği cevapta konuşurken hata yaptı. Bence düzeltmeli. Düzeltmezse o zaman hata yapmadığı anlamına gelir sanırım” şeklinde konuştu.

Senato’daki Cumhuriyetçiler’in lideri Mitch McConnell, siyah Cumhuriyetçi Senatör Tim Scott’un sözlerine katıldığını belirtti; “Bence çok doğru şeyler söyledi. Ben de bu konuda kendimi bu şekilde ifade ederim” dedi. Cumhuriyetçiler’in lideri, Tim Scott’un sözlerine atıfta bulunarak, “beyazların üstünlüğünü savunan grupların kınanmamasının kabul edilemez olduğunu söyledi. Ben en güçlü şekilde kınıyorum” ifadelerini kullandı.

Trump’a yakın isimlerden Senatör Lindsey Graham de, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, Güney Carolina senatörü ile aynı görüşü paylaştığını belirtti. Senatör Graham, “Senatör Scott’un Başkan Trump’ın Proud Boys’un Amerika’nın değerlerine aykırı olan ırkçı bir örgüt olduğunu açık bir şekilde ortaya koyması gerektiği yönündeki açıklamasına katılıyorum” diye yazdı.

Başkan Trump’ın nefret gruplarını doğrudan kınamaktan kaçınmasının önceki tartışma yaratan açıklamalarının bir kez daha kamuoyunun dikkatine gelmesine yol açarak, Kasım ayındaki seçimlerde Senato’daki çoğunluğu korumak isteyen Cumhuriyetçiler açısından bir sorun oluşturduğu yorumu yapıldı.

Mitch McConnell ise, Trump’ın tartışmadaki performansının Senato’da çoğunluğun korunması çabalarını olumsuz etkilemeyeceğini söyledi.

Senato Çoğunluk Denetçisi olan Cumhuriyetçi Senatör John Thune, Trump’ın beyazların üstünlüğünü savunan grupları zaten kınadığını düşündüğünü belirtti ancak Trump’ın konuya açıklık getirmesi gerektiğini söyledi.

Bir başka Cumhuriyetçi Senatör Bill Cassidy, “Trump tartışmaya meydan vermeyecek şekilde beyazların üstünlüğünün savunulmasını kınamalı” dedi. Trump’a yönelik eleştirileriyle bilinen Cumhuriyetçi Senatör Mitt Romney, “Trump’ın bu grupları kınaması gerektiğini” belirtti.

Bazı Cumhuriyetçi senatörlerse Başkan Trump’ı doğrudan eleştirmedi ancak beyazların üstünlüğünü savunan grupları kınadıklarına ilişkin kendi görüşlerini yineledi. Bu senatörlerden Todd Young, “Beyazların üstünlüğünün savunulmasını ve bu aşırıcı grupları kınıyorum. Bu grupların hepsi bir, hepsini de en güçlü şekilde kınıyorum. Hepimiz Tanrı’nın çatısı altında bir olmalıyız” dedi.

Bazı Cumhuriyetçi senatörlerse Trump’ı savundu. Temsilciler Meclisi’nde azınlık konumda olan Cumhuriyetçiler’in lideri Kevin McCarthy ve Senatör Kelly Loeffler, Başkan’ın KKK kısaltmasıyla bilinen Ku Klux Klun adlı ırkçı örgütü terör örgütü ilan edeceğini açıkladığını söyledi. Senatör Loeffler, “Irkçılığın bu ülkede yeri olmadığını açıkça daha önce belirtti” dedi.

Joe Biden: “Ulusal bir utanç”

Demokrat Parti’nin başkan adayı Joe Biden rakibiyle ilk tartışmanın ardından Ohio’da düzenlediği kampanya etkinliği sırasında basın mensuplarına konuştu. Trump’ın ırkçı grupları doğrudan kınamaktan kaçınmasına değinen Biden, “Biz bu değiliz” dedi. Nefret gruplarına “Vazgeçin, çekilin” çağrısında bulundu.

Trump’ın televizyon tartışmasındaki tavrına da değinen Biden münazarayı “ulusal bir utanç” olarak niteledi.

Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, Trump’ın ırkçı grupları doğrudan kınamaktan kaçınmasına değinerek dünkü tartışmadaki sözleri için “Ülkemiz için üzücü bir geceydi” ifadesini kullandı.

Trump'tan yeni açıklama

Başkan Donald Trump tartışmadan bir gün sonra, tartışma yaratan sözlerine açıklık getirmeye çalıştı.

Televizyon tartışmasında gündeme gelen Proud Boys grubuna değinen Trump “Bana bir tanım vermeniz lazım. Kim olduklarını gerçekten bilmiyorum. Yalnızca geri durmaları gerektiğini söyleyebilirim. Polisin işini yapmasına izin vermeliler” dedi.

Proud Boys grubunun üyeleri Oregon'ın Portland kentinde aşırı sağcı grupların gösterisinde, 26 Eylül 2020.

Proud Boys kimdir?

2016 yılında Kanada ve İngiltere kökenli bir aktivist Gavin McInnes tarafından kurulan Proud Boys, aşırı sağcı, göçmen karşıtı ve solcu aktivistlere karşı şiddete başvuran bir grup.

Bu grubun üyeleri en son 26 Eylül'de Oregon eyaletinin Portland kentinde başka aşırı sağcı gruplarla birlikte miting düzenlemişti.

Grubun Trump'a ve polise destek vermek ve kanun ve nizamı yeniden sağlamak amacıyla düzenlenen bir ifade özgürlüğü etkinliği olarak nitelediği gösteriye 10 bin kişinin katılmasını beklemiş, ancak gösteriye geniş katılım olmamıştı.

Proud Boys, Facebook, Instagram, Twitter ve Youtube’da yasaklı. O nedenle bu grubun üyeleri büyük ölçüde Telegram ya da Parler gibi daha az popüler platformlara yönelmiş durumda.

VOA/Türkçe