Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin katıldığı ana gündemi Suriye olan Türkiye-Rusya-İran üçlü zirve sona erdi.

İlki 22 Kasım 2017'de Soçi'de yapılan üçlü zirvenin ikincisi Cumhurbaşkanlığı Saray’ında basına kapalı gerçekleştirildi.

Söz konusu zirveye Türkiye heyetinden Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, Milli Savunma Nurettin Canikli, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ve MİT Müsteşarı Hakan Fidan da katıldı.

Erdoğan, Putin ve Ruhani'nin ortak basın toplantısı düzenlemesi bekleniyor. Liderler ortak deklarasyon yayımlanacak. Deklarasyonun daha önce üzerinde üç ülkenin mutabık kaldığı Suriye'de mevcut ateşkesin devamı, Suriye'nin toprak bütünlüğü ve Suriye içindeki ateşkes ihlallerinin durdurulması gibi konuların vurgulanması bekleniyor.

ZİRVE ÖNCESİ LİDERLER İKİLİ GÖRÜŞMELER GERÇEKLEŞTİRDİ

Zirve öncesi dün Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir araya gelen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bugün de Beştepe'de İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile bir araya geldi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye-Rusya-İran Zirvesi için Türkiye'ye gelen İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’yi Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde karşıladı. Karşılama basına kapalı gerçekleşti.

Ruhani'yi dün havalimanında Milli Savunma Bakanı Nurettin Canikli ve İran'ın Ankara Büyükelçisi Muhammed İbrahim Taherian Fard'ın yanı sıra çok sayıda yetkili karşılamıştı.

İkili ilişkilerin yanı sıra bölgesel ve uluslararası konuların gündeme geldiği görüşme, saat 11.58' de başladı. Yaklaşık yarım saat süren görüşme sonrası İran Cumhurbaşkanı Ruhani ile Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Putin'in görüşmesi başladı.

Ruhani'yi dün havalimanında Milli Savunma Bakanı Nurettin Canikli ve İran'ın Ankara Büyükelçisi Muhammed İbrahim Taherian Fard'ın yanı sıra çok sayıda yetkili karşılamıştı.

İkili ilişkilerin yanı sıra bölgesel ve uluslararası konuların gündeme geldiği görüşme, saat 11.58' de başladı. Yaklaşık yarım saat süren görüşme sonrası İran Cumhurbaşkanı Ruhani ile Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Putin'in görüşmesi başladı.

ERDOĞAN: PYD KONTROLÜNDEKİ YERLERİ GÜVENLİ HALE GETİRENE KADAR DURMAYACAĞIZ

Toplantı sonrası basın toplantısı düzenleniyor. İlk olarak sözü Cumhurbaşkanı Erdoğan aldı. Erdoğan'ın konuşmasından satır başları şöyle:

Bu zirveye ev sahipliği yapıyor olmanın memnuniyeti içindeyiz. İlk zirveden bu yana Suriye'de önemli gelişmeler yaşandı. Gerginliği azaltma konusunda Türkiye olarak sorumluluklarımızı hassasiyetle yerine getiriyoruz. İdlib'deki 8. gözlem noktasıyla bu konudaki kararlılığımızı gösterdiğimize inanıyorum. Şu husus tüm dünya tarafından dikkate alınmalı. Suriye'nin toprak bütünlüğünün sağlanabilmesi tüm terör örgütlerine aynı mesafede olunmasına bağlıdır. Terör örgütlerinin ayrım yapılmaksızın dışlanması çok önemlidir. DEAŞ'a karşı Türkiye en etkin mücadeleyi veren ülkelerden biridir. Zeytin Dalı Harekatı'yla da aynı mücadeleyi bir başka terör örgütü olan YPG/PYD'ye karşı veriyoruz. Biz sadece güvenliği sağlamakla kalmıyoruz kontrol altına aldığımız yerleri bölgenin sahipleri olan Suriyeli kardeşlerimiz için yaşanabilir hale getiriyoruz. Cerablus El Bab bölgesine 160 bin Suriyeli kardeşlerimiz döndü.

Afrin bölgesindeki patlayıcı madde taramasını bitirip altyapıyı ayağa kaldırdıktan sonra yüz binlerce Suriyelinin dönmeyi beklediğini biliyoruz.Münbiç başta olmak üzere PYD/YPG kontrolündeki yerleri güvenli hale getirene kadar durmayacağımızı tekrar ediyorum. Tel Rıfat için Rus ve İranlı dostlarla birlikte ortak çalışma yürütmeye hazırız. Suriye'de kaos çıkartılmak istenen yerlere önce DEAŞ'ın yerleşmesinin önü açılmakta onunla mücadele bahanesiyle PYD/YPG sokulmakta ve terör döngüsü tamamlanmaktadır. Biz kendi sınırlarımızı da tüm Suriye'yi de bu cendereden çıkarmakta kararlıyız. Suriye huzur bulmadan Türkiye huzur bulamaz. Suriye'de yaşananların anlamı ve önemi bizim için ayrı bir yere sahiptir."

Türkiye olarak sivil kayıpların yaşanmasının önüne geçtik. Operasyon yürüttüğümüz şehirlerle diğer şehirler yan yana konulduğunda ne demek istediğimiz anlaşılacaktır.

Terör örgütünün etkinlik yürüttüğü bölgelerde sürekli bir gerilim çatışma potansiyeli olduğu açıkça görülüyor. Suriye'in toprak bütünlüğünün temin edilmesi ve çatışmaların önüne geçilmesi ve yeniden inşa için anlayış birliği içindeyiz. Önümüzde zor ama başarı ışığı giderek kuvvetlenen bir yol var. Garantör ülkeler olarak tuzaklara tezgahlara provokasyonlara itibar etmeden mutabık kaldığımız hedeflere doğru kararlı bir şekilde yürümeyi sürdüreceğiz.Uluslararası toplumu, Suriye'deki sorunun siyasi çözüme kavuşturulması gayretlerine destek olmaya çağırıyoruz.

RUHANİ: HİÇBİR ÜLKE SURİYE'NİN GELECEĞİNE KARAR VERME HAKKINA SAHİP DEĞİLDİR

Erdoğan'ın ardından Ruhani söz aldı. Ruhani'nin konuşmasının satır başları şöyle:

Bizim bölgemiz son senelerde büyük ve çok önemli bir sorunla karşılaştı; bu sorun terörizmdi. Bu teröristler bazı ülkeler tarafından eğitilmiş, fonlanmış ve modern silahlarla donatılmıştır. Bu teröristler Suriye'ye ait petrol ve doğalgazı satabiliyor. Bazı büyük dünya güçleri başta Amerika, DAEŞ gibi El Nusra gibi terör örgütleri bizim bölgemizde uzun yıllar kalsın ve onlar da bu örgütleri uzun yıllar aracı olarak kullansın. Suriye ve Irak dost ülkelerin yardımıyla bu büyük tehlikeyi alt etti.

Terörizmle mücadele için Astana'daki zirvede Suriye'de kısmı ateşkes sağlanması konusunda uzlaşıldı.

Terörizmle mücadele doğrultusunda yaklaşık 15 ay önce Astana'da bir toplantı yapıldı ve bir süreç öngörüldü. Süreç Suriye'de dört bölgede ateşkesin sağlanması ve krizin azalmasına neden oldu. Türkiye, İran ve Rusya bu süreçte önemli rol oynandı. Suriye Ulusal Diyalog toplantısında da muhalifler ve Suriye arasında Soçi'de toplantı gerçekleşti. Ben bugün Suriye halkının ümidinin düne nazaran daha çok olduğunu, barışa karşı daha umutlu olduğuna eminim. Suriye halkı da evine dönmek için daha umutlular. Bugün çok mutluyum ki üç ülke Ankara'da ikinci zirveyi gerçekleştirdi. Suriye ve Suriye'nin geleceğiyle ilgili çok önemli toplantılar gerçekleştirdik. Benim için bugün en önemli anlar üç ülkenin Suriyeli mazlumların yaralarını sarmak için ve onları kurtarmak için mutaabık kaldıkları anlar oldu. Hiçbir ülke Suriye'nin geleceği için karar veremez. Suriye'nin geleceği sadece Suriye halkını ilgilendirir. Suriye'nin birliğinin herkes tarafından tanınmasını istiyoruz"

PUTİN: BAZILARI SURİYE'DE MEZHEPSEL VE ETNİK ÇATIŞMALARI KÖRÜKLEMEYE ÇALIŞIYOR

Erdoğan ve Ruhani'nin ardından söz alan Rusya Devlet Başkanı Putin'in konuşmasından öne çıkan başlıklar şu şekilde:

Bugün üçlü formatta yaptığımız görüşme son derece verimli geçti. Suriye'yle ilgili konuları ele aldık. Önemli mutabakatlar sağladık ve bunlar görüşmenin sonunda imzaladığımız ortak bildiride yer aldı.

Bazıları Suriye'de mezhepsel ve etnik çatışmaları körüklemeye çalışıyor. Rusya, Türkiye ve İran, Suriye'nin toprak bütünlüğüne bağlılığını teyit etti. İnsani yardım meselesinin siyasallaştırılmaması gerekiyor. Doğu Guta'da yüzbinlerce insanın kurtarılması için benzeri olmayan bir operasyon gerçekleştirdik. Bugün itibarıyla Suriye Ulusal Diyalog Kongresi'nin alternatifi yok.

Basın toplantısının ardından liderler gazetecilerin sorularını yanıtladı. Liderlerin sorulara verdiği yanıtlar şöyle...

Erdoğan: Başkalarının Suriye üzerinde yaptığı paylaşımlar bizim için geçerli değildir. Biz 911 kilometre ile Suriye'ye sınır bir ülkeyiz. 100'ü aşkın vatandaşımız atılan roketler nedeniyle şehit olmuştur. Sabır sabır... En son biliyorsunuz, harekâtı başlattık. Şu an itibariyle 160 bin kişi geri döndü. Benzer durum şimdi Afrin'de olacaktır. Onun da hazırlıklarını yapacağız. Bu bir inşa ve hareketidir. Bunu yaparken, Astana sürecinin garantörleri olarak Türkiye, Rusya ve İran olarak yapacağız. Biz Astana'nın Cenevre'ye alternatif olduğunu söylemedik. Ona bir destek olarak gördük. Birileri ille öyle görmek istiyorsa ona diyeceğimiz bir şey yok.