Temmuz ayı ‘‘İşgücü İstatistikleri’’ni yayınlayan Türkiye İstatistik Kurumu, işsiz sayısının Haziran ayına göre 113 bin azalarak 3 milyon 445 bine, işsizlik oranının da yüzde 10,4’ten yüzde 10,1’e gerilediğini açıkladı.

İşsizlik azalırken istihdamın azalması, buna karşın işgücüne dahil olmayanların sayısının artması da dikkat çekti.

TÜİK verilerine göre, Haziran ayında 30 milyon 756 bin kişi istihdam edilirken bu sayı Temmuz’da 30 milyon 608 bine düştü. Aynı dönemde işgücüne dahil olmayanların sayısı da 337 bin artışla 30 milyon 662 bine yükseldi.

Prof. Küçükkale: ‘‘Türkiye büyürken insanlar neden iş bulamıyor? ’’

Karadeniz Teknik Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Yakup Küçükkale, işsizlik azalırken istihdam piyasasından çıkanların artmasını, ‘cesareti kırılmış işçi’ hipoteziyle açıklarken bu hipotezin, ekonomik kriz dönemlerinde geçerli olduğunun altını çiziyor.

VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Profesör Küçükkale, ‘‘İşsiz kalan işçiler uzun süre iş arayıp bulamazlarsa cesaretleri kırılır, küser ve emek piyasalarını terk ederler. Ama bunun bir koşulu var. Bu durumun gerçekleşmesi için bir ülkenin krizde olması gerekiyor. Aynı TÜİK verilerine baktığımızda rekor seviyede büyüme var. 31 Ağustos’ta yılın ikinci çeyreğinde ekonominin yüzde 7,6 büyüdüğünü açıkladı, TÜİK. Türkiye büyürken insanlar neden iş bulamıyor? Neden cesaretleri kırılıyor ve emek piyasalarını terk ediyor? İşte burada izaha muhtaç bir çelişki var. Maalesef TÜİK verileri ya da açıklanan rakamlar birbirini tam olarak desteklemiyor’’ dedi.

Haziran ayında atıl işgücü yükselişe geçti

İşgücüne katılım oranı yüzde 53,1’den yüzde 52,6’ya düşerken genç nüfustaki işsizlik oranının yüzde 19,9’dan yüzde 19,1’e gerilemesi de TÜİK istatistiğindeki dikkat çekici bir başka unsur oldu.

TÜİK verilerinde, pandeminin etkilerinin en sert görüldüğü 2020 yılının Temmuz ayında yüzde 26,1’ye yükselen atıl işgücü oranının Haziran ayında en düşük noktaya geriledikten sonra yeniden tırmanış eğilimine geçtiği görülüyor.

Bir önceki ay yüzde 20,5 olan atıl işgücü oranı, Temmuz ayında yüzde 22,5’e yükseldi.

DİSK-AR: ‘‘Dar tanımlı işsizlik sınırlı kalırken geniş tanımlı işsizlik fırlamıştır’’

İşçi konfederasyonlarından DİSK’in araştırma birimi DİSK-AR da geniş tanımlı işsizlik olarak isimlendirdiği ‘‘atıl işgücü oranı’’ndaki değişime dikkat çekiyor.

DİSK-AR’ın yayınladığı raporda ‘‘Geniş tanımlı işsiz sayısı 8 milyon 415 bin. Geniş tanımlı işsizlik 2021 Temmuz ayına göre yükseldi. Geniş tanımlı işsiz sayısı, pandemi öncesinde (2019) 6,6 milyondu. Geniş tanımlı işsizlik oranı %22,5 oldu. Dar ve geniş işsizlik arasındaki fark bu dönemde 12,4 puan oldu. Dar ve geniş işsizlik arasındaki makasın bu denli açılmasının en önemli nedeni, salgın dönemindeki işten çıkarma yasağının, dar tanımlı işsizliği sınırlı düzeyde tutmuş olması ve işbaşında olunan sürenin azalmasıdır. Böylece dar tanımlı işsizlik sınırlı kalırken geniş tanımlı işsizlik fırlamıştır’’ değerlendirmelerine yer verdi.

‘‘Kadınlarda atıl işsizlik yüzde 30’a yaklaştı’’

DİSK-AR, kadınlardaki geniş tanımlı işsizliğin de ciddi şekilde arttığını vurguluyor:

‘‘TÜİK’e göre de kadın işsizliği tüm işsizlik türlerinde en yüksek kategori olarak görülmeye devam ediyor. Mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı erkeklerde yüzde 8,6 iken kadınlarda yüzde 13,1’e yükseldi. Geniş tanımlı işsizlik (âtıl işgücü) erkeklerde yüzde 18,4, kadınlarda ise yüzde 29,9’a yaklaşmıştır. Geniş tanımlı kadın işsizliği ile geniş tanımlı erkek işsizliği arasındaki fark 11,5 puandır. Temmuz 2022 itibarıyla kadınlarda mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsiz sayısı 1 milyon 492 bin ve geniş tanımlı işsiz sayısı 4 milyon 15 bindir. Erkeklerde ise dar tanımlı işsiz sayısı 1 milyon 953 bin ve geniş tanımlı işsiz sayısı 4 milyon 390 bindir.’’

DİSK-AR’ın dikkat çektiği bir başka konu ise TÜİK’in istihdam verileri ile Türkiye İş Kurumu’nun (İŞKUR) kayıtlı işsiz verileri oldu.

TÜİK ve İŞKUR’un Temmuz ayı verilerinde 542 bin kişilik fark var

TÜİK işsiz sayısını 307 bin olarak açıklarken bir başka kamu kurumu İŞKUR’a göre kayıtlı işsiz sayısı, son bir yılda 542 bin arttı.

İŞKUR, geçtiğimiz ay yayınladığı Temmuz ayı istatistiklerinde işsiz sayısının 3 milyon 538 bin 276 kişi olduğunu duyurmuştu.

CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Malatya Milletvekili Veli Ağbaba da bu duruma işaret etti.

Sosyal medya hesabından paylaşımda bulunan CHP Genel Başkan Yardımcısı, ‘‘Devletin iki kurumu arasındaki bağ iyice kopmuş vaziyette. TÜİK, Temmuz'da işsizliğin bir önceki aya göre 113 bin kişi azalarak 3 milyon 445 bin kişi olduğunu açıklıyor. Temmuz'da İŞKUR’a kayıtlı işsiz sayısı TÜİK tarafından açıklanan işsiz sayısından tam 93 bin kişi fazla’’ dedi.

Hilmi Hacaloğlu / VOA