Urfa'nın Viranşehir ilçesinde yetiştirilen, gelişme evrelerinde önce salatalık, sonra karpuz ve son olarak da kavuna benzetilen şelengo (encûr) meyvesi, tescil edilerek hem koruma altına alındı hem de tohumluk üretimine başlandı.

Urfa bölgesinde yetişen Kürtçe’de encûr denilen şelengo tescillenerek koruma altına alındı.

Güneydoğu Anadolu Projesi Tarımsal Araştırma Enstitüsü (GAPTAEM) mühendisleri, bölgede yetiştirilen ürünlerin verimliliği ve çeşitliliğine katkı sunmak amacıyla yerli tohumların ıslahı ve geliştirilmesi için çalışmalar yürütüyor.

Bu kapsamda endemik bitki olarak Viranşehir ilçesinde yetiştirilen şelengo ile ilgili 4 yıldan bu yana çalışma yapan mühendisler, şelengonun verim, yetişme koşulları, ekonomik ve tüketim özelliklerini tespit ederek koruma altına alınmasına yönelik çalışma yapıldı.

Çalışmalarını 7 farklı genotip üzerinden yürüten ve bunlardan tüm özellikleriyle ön plana çıkan çeşidi belirleyen ekip, bu çeşidin Tarım ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü Tohumluk Tescil Sertifikasyon Müdürlüğü tarafından tescil edilmesini sağladı.

Böylece koruma altına alınan şelengonun tohumu üretilerek bölge çiftçisinin hizmetine sunulacak.

“Daha fazla alanda üretilmesini sağlayacağız”

GAPTAEM Müdürü Zeyni Aktaş, şelengonun yöre insanı tarafından sevilen ve çok tüketilen bir ürün olduğunu aktararak, “Bölge insanı tarafından daha çok taze olarak tüketilmektedir. İlginç bir meyvedir, ilk yetişmesinde turşu olarak kullanılabilmekte, sofralarda taze olarak tüketilmesinin yanında ileriki safhalarda kavun olarak da tüketilmektedir. Şelengo ile ilgili 2017 yılından bu yana sürdürdüğümüz çalışmalar sonucunda tescilini yaparak bu yıl tohumluk üretimine geçeceğiz ve çiftçilerimize dağıtımını yaparak daha fazla alanda üretilmesini sağlayacağız” dedi.

“Yüksek sıcaklığa ve kuraklığa dayanıklı”

undefined

GAPTAEM Bahçe Bitkileri Bölümü Ziraat Yüksek Mühendisi Erdal Küçük de ata tohumlarını koruma altına alarak verimli ve kaliteli bir şekilde bölge çiftçisinin hizmetine sunmayı amaçladıklarını ifade etti.

Şelengonun da bu ata tohumlarından biri olduğunu aktaran Küçük, "Şelengo oluşmaya başladığında tadıyla salatalığı, görünümüyle karpuzu andırır, biraz daha olgunlaştığında kavun tadını almaktadır. Projeye başlarken şelengonun bölgedeki 7 farklı genotipi topladık. Yaptığımız uzun süreçli çalışmalarda ön plana çıkan çeşidin tescil edilmesini sağladık. Tescil edilen şelengo yüksek sıcaklığa ve kuraklığa dayanıklı bir tür. Türkiye'nin endemik bir bitkisi olarak Viranşehir'de arazisi bulunun bir çok çiftçi tarafından ekimi yapılmaktadır. Bu da bölgemizin önemli bir türü olduğunu göstermektedir. Son yıllarda turşu olarak kullanılmasıyla da dikkat çekmektedir. Şu anda tescilini yaptığımız çeşit dönüme ortalama 1500 kilogram verim sağlamaktadır. İnşallah yürüttüğümüz bu çalışma sayesinde daha fazla alanda üretimi yapılacaktır” ifadelerini kullandı.