Osman AYDIN

Babanlar, Güney Kürdistan’nın Süleymaniye eyaletinde uzun yıllar yöneticilik yapmış bir Kürt Hanedanlığıdır. Kürdi hareketlerin başlangıcı kabul edilen 1806-1808 Abdurrahman Paşa Ayaklanması ve 1812 Ahmed Paşa Ayaklanması bu aile tarafından gerçekleştirilmiştir. Kürt tarihinde gerek ailenin, gerek aileye mensup bazı bireylerin çok önemli roller oynadığı bilinmektedir.

Bu ailenin çağımızda yaşayamış olan önemli isimlerinden biri, Osmanlı döneminin valilerinden Mustafa Zihni Paşa’nın oğlu Ord.Prof. Dr. Hüseyin Şakrü Baban’dır.

1890 yılında doğmuş, 2 Şubat 1980’de İstanbul’da hayata veda etmiştir.

Çok önemli bir ekonomisttir. İktisad-i Zirai, İktisat Nazari Kısım , İktisadi Meseleler, Kıymet Mefhumu, Paranın Mahiyeti, Tabiki İktisat ,İktisat dersleri, Ekonomi Politikası Dersleri, Ekonomi İlminin Değeri, İktisat İlminin Umumi Prensipleri isimli kitaplmarı iktisat biliminin temel eserleri olarak kabul edilir.

Galatasaray Lisesi ve Paris Hukuk Fakültesi Siyasi İlimler Okulu'ndan mezunu olur.

Çalışma hayatına, Matbuat Genel Müdürlüğü’ne memur olarak başlar.

Mısır Fevkalade Komiserliği sekreteri olarak Kahire’ye gider.

Birinci Dünya Savaşı başlarında İngilizler tarafından Mısır’dan çıkartılır.

Brestlitovsk Anlaşması'ndan sonra bir heyetle birlikte Moskova’ya gönderilir ve savaş bitinceye kadar orada kalır.

İstanbul’da yayımlanan Tercüman-ı Hakikat gazetesinde 1944 yılına kadar sahip ve başyazarlık yapar.

1926'da Mülkiye Mektebi’nde İktisat Doktrinleri ve Sosyal Ekonomi derslerim vermeye başlar.

Mülkiye’de altı yıl müdürlük(dekanlık) ve bir buçuk yıl da Yüksek Tedrisat Genel Müdürlüğü yapar.

Üniversite reformundan sonra Hukuk Fakültesi İktisadi Doktrinleri ve Umumi İktisat Kürsüleri Ordinaryüs Profesörlüğüne getirilir.

İktisat Fakültesi kurulduğu zaman aynı görevleri bu fakültede yürütmeye 1959 yılına kadar sürdürür.

Ayrıca Yüksek İktisat ve Ticaret Okulu’nda profesörlük ve bir süre de müdürlük yapar.

İstanbul Üniversitesi’nin İktisat Fakültesi Dekanlık yapar.

Sarı Basın Kartı sahibi olan H.Şükrü Baban, İkdam, Tanin, Yeni Sabah ve Olaylara Tercüman gazetelerinde ağırlıkı olarak dış politika yazıları yazar.

***

Kürt tarihi açısından onu önemli kılan, Cumhuriyet öncesi dönemdeki yoğun ve etkin çalışmalarıdır.

Rojî Kurd'ün yazarlarından olan Hüseyin Şükrü Baban 1918'de İstanbul'da kurulan Kürdistan Teâlî Cemiyeti'nin kurucu üyelerinden biridir ve Genel Sekreter’idir.

Ayrıca Kürt Teşkilat-ı İçtimaiye Cemiyeti'nin de kurucu üyelerindendir.

Kürt Teali Cemiyeti’nin Genel Sekreteri olduğu dönemde, örgütün başkanı Seyit Abdülkadir Efendi ile birlikte hazırladıkları bir demografik çalışmada Kürtler’in nüfusu ve Kürdistan’ın gelecek çıkarları üzerine bir rapor hazırlar. Bu raporda ‘‘Türkiye’de (Osmanlı Yönetimindeki) 5 milyon, İran’da 3 milyon Kürt olduğu, Kürdistan’ın Karadeniz’e kesinlikle bir çıkışı olması gerektiğini, İskenderun Limanı ile Dicle ve Fırat’tan yararlanmanın gerekli olduğu ve Musul vilayetinin tamamen ‘‘Kürdistan’a’’ ait olması gerektiği” hususu belirtilip, vurgulanmıştır.

Ayrıca Kürdistan Teali Cemiyeti’nin etkin isimlerinden Dr. Mehmet Şükrü Sekban ve eski polis müdürlerinden Halil Bey ile birlikte 4 Ağustos 1919 tarihinde Amerikan İnceleme Komisyonu'na Bağımsız Kürdistan kurulması için örgüt adına başvuruda bulunmuştur.

Ben, 1960’lı yıllarda İstanbul Hukuk Fakültesi’nde öğrenci iken onu iki kez ziyaret etme ve ondan değerli bilgiler edinme bahtiyarlığını yaşadım.